Scriptie co-creatie 2.0 jeurissen%26vriesde sll8

3.6 Co-creatie als een vorm van interactieve beleidsvoering
Volgens Tops (1999) is coproductie een bestuursstijl die voortkomt uit de veranderingen tussen bestuur en
samenleving in de jaren negentig, waar de overheid intelligent op heeft gereageerd. Om het vertrouwen van
de burger in de overheid begin jaren negentig te herstellen werden pogingen ondernomen om burgers een
meer prominentere rol in lokale besluitvorming te geven. Nieuwe methoden voor burgerparticipatie werden
ontwikkeld, waaronder interactieve beleidsvorming. ‘Een van de gedachten achter deze interactieve
beleidsvorming is dat de overheid niet zelf de probleemdefinitie moet bepalen, maar dat zij al in dat eerste
stadium naar de maatschappij moet proberen te luisteren’ (Bovens e.a., 2001). Inhoudelijk bouwt co-creatie
voort op de idee van interactieve beleidsontwikkeling en op de idee van coproductie van beleid. Edelenbos
(2000) omschrijft interactieve beleidsvoering als:
‘Het vroegtijdig betrekken van burgers en andere belanghebbenden bij de vormgeving van beleid, waarbij
in openheid en op basis van gelijkwaardigheid en onderling debat problemen in kaart worden gebracht en
oplossingen worden verkend die van invloed zijn op het uiteindelijke politieke besluit’(Edelenbos, 2000; 39).
Tops, Depla en Manders (1996) voegen hieraan toe dat het uiteindelijke doel het creëren van een
gezamenlijke beleidspraktijk is op grond van de onderkenning van wederzijdse afhankelijkheid.
Alvorens nader in te gaan op de motieven van interactieve beleidsvoering en de factoren, beschrijven we
aan de hand van de literatuur de kenmerken van het burgerparticipatieproces.
Het burgerparticipatieproces
Burgerparticipatie kent verschillende gradaties en burgers kunnen diverse rollen toebedeeld krijgen. Welke
rol dit is, kan afhankelijk zijn van de context van het project, in het bijzonder de mate van complexiteit en de
randvoorwaarden. Over de meest geschikte vorm, gradatie en de procesbegeleiding van burgerparticipatie
wordt in de literatuur uitvoering geschreven (Edelenbos 1998,2000,2006; Pröpper en Steenbeek 1999 en
Thomas 1995). Een zorgvuldig doorlopen burgerparticipatieproces op zich is een belangrijke factor voor
het welslagen van interactieve beleidsvorming. Procesmatig succes laat zich afmeten in termen van
bevredigende besluitvorming: is de interactie tussen betrokkenen soepel verlopen? Daarbij dient opgemerkt
te worden dat procesmatig succes een noodzakelijke, maar geen voldoende voorwaarde voor inhoudelijk
succes is (Tops, 1999).
Als wordt besloten burgers te betrekken bij de interactieve beleidsvoering, hebben organisaties verschillende
vormen om uit te kiezen. Van deze verschillende vormen verschilt de mate van participatie en dus de rol van
burgers. Deze vormen of gradaties kunnen in een soort continuüm worden gezet zodat er een zogenaamde
participatieladder ontstaat. Hoe hoger op de ladder, hoe meer invloed de burger krijgt bij het
besluitvormingsproces (Edelenbos, 2006). Naast deze gradaties onderscheiden Pröpper en
Steenbeek(1999:51) verschillende bestuursstijlen: de gesloten autoritaire stijl, de open autoritaire stijl, de
consultatieve stijl, de participatieve stijl, de delegerende stijl, de samenwerkende stijl en de faciliterende
stijl. Tot slot kennen de uitkomsten van burgerparticipatieprocessen ook een oplopende schaal van eenzijdig
genomen beslissingen tot beslissingen die de uitkomsten zijn van een gelijkwaardig en democratisch proces
(Thomas 1995).
56 Co-creatie 2.0