Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

hadden het idee dat de lokale instellingen 39 op de goede weg waren door het
beveiligingsbureau in te schakelen, maar zijn nu teleurgesteld dat de aanpak ‘weer terug bij
af’ is. Ze geloven nu nog minder dat de partners van het Overlastoverleg het probleem
effectief kunnen oplossen.
Een tweede groep bewoners heeft geen hoge pet op van het beveiligingsbureau. Zij
geloven niet dat het beveiligingsbureau de problemen met de jongeren kan verminderen. Die
verwachting is gebaseerd op de manier waarop de beveiligers zich opstellen. Bewoners
vinden dat de beveiligers ‘veel te opvallend’ door de wijk hebben gelopen. Op die manier
kunnen zij de jongeren natuurlijk nooit betrappen op strafbaar gedrag. Bovendien vinden zij
dat de beveiligers zich te autoritair opstellen. Bewoners hebben gezien of gehoord dat de
beveiligers niets van de jongeren tolereren: ze zouden de jongeren ‘om niets' wegsturen van
hun favoriete hangplek, ze zouden de regels van het jongerencentrum te strikt opvatten 40 en ze
zouden beginnende delinquenten dreigend hebben medegedeeld dat ze hen nauwlettend in de
gaten houden. Bewoners hebben daarnaast gezien of gehoord dat de beveiligers deze jongeren
op een autoritaire manier aanspraken. Bewoners vinden het logisch dat jongeren zich
daartegen afzetten. Voor hen is de inzet van het beveiligingsbureau een bevestiging van hun
idee dat lokale instellingen weinig klaarspelen in het effectief aanpakken van beginnende
delinquenten.
Een derde groep bewoners heeft niets gemerkt van de inzet van het beveiligingsbureau. Ze
hebben hen ten eerste niet in de wijk zien lopen. Dat is mogelijk, omdat de beveiligers niet in
alle delen van de wijk regelmatig aanwezig waren. Ze waren vooral aanwezig op en rondom
de locaties waar jongeren zich ophielden 41 . Bewoners hebben ten tweede geen verhalen
gehoord over het beveiligingsbureau. In deze wijk verspreiden nieuwtjes zich normaliter snel.
Omdat deze bewoners toch niets over de beveiligers hebben gehoord, kunnen we de
voorzichtige conclusie trekken dat de beveiligers niet zo opvallend aanwezig waren dat zij het
gesprek van de dag beheersten. Voor deze bewoners heeft de inzet van de beveiligers noch
een positief noch een negatief effect gehad op hun vertrouwen in instellingen.
Casus van formele sociale controle 2: nieuwe wijkagenten, nieuwe aanpak
Het eerder geconstateerde gebrek aan politieoptreden geeft de gemeente Arnhem enerzijds
aanleiding om begin 2009 een particulier beveiligingsbureau in te schakelen. Anderzijds geeft
het de aan de overlasttafel deelnemende professionals aanleiding om hiermee in te stemmen
(al worden zij voor een voldongen feit gesteld) en om zich bereid te verklaren de beveiligers
te voorzien van informatie over ‘moeilijke gevallen’ en ‘moeilijke straten’. Enkele maanden
na de beëindiging van de inzet van het beveiligingsbureau besluit de unit-chef van de politie
Arnhem Noord tot de inzet van nieuwe wijkagenten op de Geitenkamp, en tot de
overplaatsing van de oude wijkagenten.
39 Veel bewoners weten niet wie de opdrachtgever was van het beveiligingsbureau. Hun vertrouwen in een bepaalde
instelling wordt daarom niet beschaamd. Zij raken echter het vertrouwen kwijt dat instellingen in het algemeen iets
kunnen doen aan de overlast die zij ervaren.
40 Het verhaal gaat dat een beveiliger een sigaret uit de mond van een jongere heeft getrokken die op de drempel van het
jongerencentrum stond. Daar is de regel dat er binnen niet gerookt mag worden.
41 Het is niet duidelijk in hoeverre dit conform de opdracht van de gemeente aan het beveiligingsbureau is. In het
projectvoorstel staat slechts dat de beveiligers ‘gerichte interventies’ moeten uitvoeren met als doel ‘dat crimineel gedrag
aanwijsbaar is teruggedrongen en beter beheersbaar is geworden’. Omdat meer concrete afspraken mondeling zijn
gemaakt, en omdat deze afspraken door beide partijen anders worden uitgelegd, is het voor ons niet mogelijk om na te
gaan of de gemeente inderdaad voor ogen had dat de beveiligers alleen op bepaalde locaties aanwezig zouden zijn (en
daarmee dus niet of nauwelijks zichtbaar zouden zijn voor de rest van de wijk).
104 | Werken aan sociaal weerbare wijken