Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

2.4. Resultaten en conclusies
2.4.1 Antwoorden voor deel 1: Slagen de interventies in het bevorderen van integratie?
Een deel van de onderzoeksvragen, die bij deel 1 van dit rapport behoren, werden al in de
ISW tussenrapportage 2009 beantwoord (Stark et al., 2009). We zullen hier niet gedetailleerd
op deze bevindingen ingaan, maar presenteren een korte samenvatting van deze resultaten.
Verandering van de beeldvorming in groep 8
Aan het begin van het onderzoek stond de vraag centraal hoeveel verandering er überhaupt in
de beeldvorming onder kinderen binnen het tijdsbestek van een jaar plaatsvindt. Voor deze
eerste analyse bleef de deelname aan buitenschoolse activiteiten buiten beschouwing. De
vraag was of interetnische beeldvorming in de leeftijd van 11/12 jaar als een stabiele attitude
kan worden beschouwd. Als er veel verandering zou plaatsvinden wijst dit erop dat
beeldvorming op die leeftijd sterk van de situatie afhangt en dus geen goede indicator voor
integratie is. Meningen die sterk veranderen binnen een jaar tijd zullen geen belangrijke bron
vormen voor gedrag van mensen. Het is dus maar de vraag of beeldvorming op zo'n jonge
leeftijd al een stabiele attitude vormt.
Voor deze en alle volgende analyses van de interetnische beeldvorming is een maat
gebruikt die positieve houdingen ten aanzien van groepen meet. Er is gevraagd in hoeverre de
kinderen Marokkanen, Nederlanders en Turken eerlijk, vriendelijk en slim vinden. De
kinderen konden aangeven dat ze bijna niemand (score=1), enkelen (2), ongeveer de helft (3),
veel (4) of bijna iedereen (5) van een doelgroep eerlijk, vriendelijk en slim vonden. Hoe hoger
de score op de beeldvormingschaal, hoe positiever de beeldvorming ten aanzien van de
betreffende etniciteit. In de berekening van deze waarden, is de beeldvorming ten opzichte
van de eigen etniciteit niet meegenomen. Als we dus de gemiddelde beeldvorming ten aanzien
van Turken berekenen, zijn kinderen van Turkse afkomst buiten beschouwing gelaten. Het
gaat dus om de interetnische beeldvorming.
Uit onze gegevens blijkt dat er in onze steekproef zeer weinig veranderingen in de
beeldvorming onder de kinderen plaatsvond. De meeste veranderingen die wel te constateren
zijn, betreffen de beeldvorming ten aanzien van Nederlanders en deze zijn negatief. Dit
betekent dat sommige niet-Nederlandse kinderen gemiddeld negatiever zijn gaan kijken naar
Nederlanders in het algemeen. Zo blijkt uit de resultaten dat zowel de Marokkanen, als alle
niet-westerse allochtonen gezamenlijk (waaronder ook de Marokkanen vallen) negatiever naar
Nederlanders zijn gaan kijken. Ook de Nederlanders zelf zijn significant negatiever naar de
eigen etniciteit gaan kijken.
We kunnen dus constateren dat de interetnische beeldvorming onder de 11/12 jaar oude
kinderen redelijk stabiel is gebleven. Dit wijst erop dat beeldvorming een mening is die niet
zomaar verandert. Verder zagen wij dat de verandering, die wel heeft plaatsgevonden vooral
negatief was. De mening over Nederlanders is binnen een jaar statistisch significant slechter
geworden. Deze analyse laat nog de vraag onbeantwoord welk effect deelname aan een
buiten- of binnenschoolse activiteit heeft.
Conclusie: Er heeft weinig verandering in de beeldvorming plaatsgevonden. Dit duidt erop
dat interetnische beeldvorming een stabiele mening en dus een goede indicator voor
integratie is.
18 | Werken aan sociaal weerbare wijken