Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

Het effect van deelname aan interventies
Binnen dit onderzoek hebben we onderscheid gemaakt tussen binnen- en buitenschoolse
activiteiten. Dit omdat verschillende instellingen bij deze typen interventies betrokken zijn en
omdat de deelnemers op andere manieren worden gerekruteerd. De vraag was dan ook of wij
duidelijke verschillen tussen deze twee typen interventies zouden vinden. Dit bleek niet het
geval te zijn. Zo bereiken zowel binnen- als buitenschoolse activiteiten over het algemeen
kinderen van alle sociale en etnische groepen in de Arnhemse krachtwijken. Ook vonden we
voor alle activiteiten geen verschillen in de beeldvorming tussen deelnemers en nietdeelnemers
voordat de activiteit had plaatsgevonden. Dit betekent dat niet slechts de kinderen
en tieners, die sowieso al positief kijken naar andere etnische groepen, aan dit soort
activiteiten deelnemen. Ook kinderen met een negatieve beeldvorming worden bereikt.
Theoretisch kunnen de activiteiten dus van positieve invloed zijn op de wederzijdse
beeldvorming van de deelnemers.
Echter, uit ons onderzoek blijkt dat er over het algemeen weinig effecten te zien zijn. Zo
veranderde de beeldvorming ten aanzien van Turken en Marokkanen niet, bij zowel
deelnemers als niet-deelnemers. Er waren wel verschillen in de beeldvorming ten aanzien van
Nederlanders onder niet-Nederlandse kinderen. Zoals reeds beschreven ging de mening over
Nederlanders onder deelnemers aan buitenschoolse activiteiten binnen een jaar sterker
achteruit dan onder niet-deelnemers. Dit was anders voor binnenschoolse activiteiten.
Deelname voorkwam hier een negatieve verandering in de beeldvorming. In vergelijking met
hun leeftijdsgenoten veranderde de mening onder deelnemers aan binnenschoolse activiteiten
helemaal niet.
De resultaten zijn wel positiever als we naar langdurige effecten van deelname kijken.
Over het algemeen zagen we ook hier niet veel verschillen tussen deelnemers en nietdeelnemers.
Echter, het negatieve effect van deelname met Nederlanders aan buitenschoolse
activiteiten is op de lange termijn verdwenen. Deelnemers hebben zelfs een wat positievere
beeldvorming dan niet-deelnemers. Deelname aan binnenschoolse activiteiten bleek zelfs een
positief effect te hebben op de beeldvorming ten aanzien van Marokkanen en Turken. We
kunnen dus concluderen dat deelname aan activiteiten wel degelijk van invloed kan zijn op de
interetnische beeldvorming onder kinderen en tieners. Echter, de positieve, negatieve en soms
ook ontbrekende effecten van deelname duiden erop dat er zowel succes- als faalfactoren een
rol zouden kunnen spelen. Hier ging de aandacht in deel twee van dit rapport naar uit. Onze
resultaten hebben uiteindelijk tot de volgende aanbevelingen geleid.
Zorg dat gemengde groepen gezamenlijk aan een gemeenschappelijk doel werken
Uit ons onderzoek naar de Contacttheorie (Allport, 1954) kwam naar voren dat er
voornamelijk twee voorwaarden zijn waaraan een activiteit moet voldoen om een positief
effect op de beeldvorming te hebben. 1) Activiteiten waarbij de deelnemers een gezamenlijke
doelstelling hebben, blijken tot minder vooroordelen over andere etnische groepen te leiden.
2) Activiteiten waarbij de deelnemers niet apart van elkaar hun doelen kunnen bereiken zijn
succesvoller in het verbeteren van de beeldvorming. Hier gaat het erom dat de tieners alleen
als groep, afhankelijk van elkaars ondersteuning, succesvol kunnen zijn. Het is belangrijk om
op te merken dat deze voorwaarden vooral belangrijk zijn voor de beeldvorming ten aanzien
van Nederlanders. Uit de eerste analyses bleek dat contact met Nederlandse kinderen op
buitenschoolse activiteiten een negatief effect heeft op de beeldvorming ten aanzien van
Nederlanders. Echter, de beeldvorming van deelnemers aan activiteiten, die aan één van de
hiervoor genoemde voorwaarden voldeden, werd juist positief beïnvloed. Het opzetten van
activiteiten speelt dus een cruciale rol in het beïnvloeden van de beeldvorming.
38 | Werken aan sociaal weerbare wijken