Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

Een aanvaardbare jeugdgroep vertoont geen gedrag dat buiten de maatschappelijke normen en
waarden en wettelijke kaders ligt. Ze uitnodigen (hybride gedreven) of dwingen
(organisatiegestuurd)om ander gedrag te vertonen, is dan ook niet aan de orde. Faciliteren
(maatschappelijk gedreven) door bijvoorbeeld een hangplek voor ze in te richten is dan ook
de beste manier om met deze groep om te gaan.
Het faciliteren van het criminele gedrag van een criminele jeugdgroep is geen optie. Het
gedrag ligt immers buiten de maatschappelijke normen en waarden en wettelijke kaders. Een
aanpak gericht op empowerment (hybride gedreven) lost vaak niets op. Participatie van de
jongeren is bij deze aanpak immers op vrijwillige basis: waarom zouden ze deelnemen als hun
‘oude’ gedrag leidt tot financieel gewin en – in hun ogen – dus uiteindelijk tot
statusverhoging? Dwang (organisatiegestuurd) is de enige optie die over is; het gaat hier
immers om normoverschrijdend gedrag. We hebben echter hierboven gezien dat deze aanpak
uiteindelijk over moet gaan in of gecombineerd moet worden met een aanpak gericht op
empowerment (zie paragraf 5.4.2).
Hinderlijke groepen vertonen soms gedrag dat buiten de maatschappelijke normen en
waarden en wettelijke kaders ligt. Meestal gebeurt dit echter uit onmacht en niet, zoals bij
criminele groepen, uit onwil. Faciliteren in de zin van rond laten hangen op straat
(maatschappelijk gedreven) lost de overlastproblemen niet op. Organisatiegestuurde
interventies, zoals de politie die ze weg stuurt, lossen de problemen ook niet op omdat ze dan
meestal rond gaan hangen op een andere plek. Andere organisatiegestuurde interventies zoals
gebiedsverboden en rechtsvervolging zijn vaak te zwaar voor de kleine criminaliteit waar ze
zich schuldig aan maken.
Een andere optie om de overlast op te lossen is het organiseren van activiteiten voor die
jongeren zodat ze niet meer op straat rondhangen. Wanneer deze activiteiten gebaseerd zijn
op wat welzijn- en jongerenwerkers denken dat interessant en leuk is voor die jongeren
(organisatiegestuurd) – wat regelmatig het geval is – lopen ze het risico dat jongeren niet
komen. Ze bepalen immers zelf of ze al dan niet participeren. Activiteiten dienen dan ook
maatschappelijk gedreven te zijn; gebaseerd op wat jongeren leuk en interessant vinden
(maatschappelijk gedreven). Wanneer de activiteit stopt, wat vaak het geval is omdat ze op
projectbasis gefinancierd worden, starten jongeren weer met rondhangen en keert de overlast
weer terug. Het organiseren van activiteiten is immers niet gericht op de manier waarop ze
rondhangen.
De huidige jongerenactiviteiten georganiseerd in het Arnhemse Broek, lijken
veelbelovend omdat ondersteunende (hybride) methoden, technieken en gedragsregels – zoals
de methode ´veilige school-leefstijl’ – gehanteerd worden die gedragsverandering beogen te
stimuleren. Die ondersteunende methoden zijn echter niet gericht op het voorkomen van
overlast. Met andere woorden, overlast als gevolg van rondhangen is nog steeds mogelijk.
Echter, jongeren leren nu wel om conflicten op een constructieve manier op te lossen. Dit wil
echter niet zeggen dat er geen conflicten ontstaan met buurtbewoners wanneer jongeren rond
hangen.
Overlastgevende groepen vertonen regelmatig gedrag dat buiten de maatschappelijke
normen en waarden en wettelijke kaders ligt. Een gedeelte van de groep vertoont dit gedrag
op basis van een onwil terwijl bij het andere ander gedeelte onmacht de basis is. De
onmachtigen kunnen worden aangepakt zoals gedaan wordt bij hinderlijke jeugdgroepen. De
onwillenden kunnen worden aangepakt zoals gedaan wordt bij criminele jeugdgroepen. De
werkelijke aard van het gedrag komt immers overeen met deze jeugdgroepen.
Participatie van bewoners
| 139