Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

langdurige gedragsaanpassing zal bewerkstellingen zolang er geen zorg en hulpverlening
wordt geboden met als doel persoonlijke problemen te verminderen.
Iedere onderzoekswijk heeft één of meerdere overlastoverleggen. Deze zijn in te delen
naar de doelgroep waar ze zich op richten: de ‘overlasttafels’ en de ‘pandjestafels’ richten
zich op individuen en (multiprobleem)gezinnen waarvan stelselmatig overlastgevend of
crimineel gedrag wordt ervaren. ‘Jongerennetwerken’ richten zich op overlastgevende of
beginnende delinquenten. Onze evaluatie is gericht op één overlastoverleg: het Overlast en
Zorg Overleg (OZO) in de wijk Geitenkamp. Wij hebben hier een inhoudelijke en een
praktische reden voor. In de eerste plaats hebben wij tijdens het veldonderzoek de oprichting
van deze overlasttafel van dichtbij kunnen meemaken, zowel vanuit het perspectief van
bewoners als vanuit het perspectief van professionals. De achtergrond voor de oprichting van
de tafel, en de ‘opstartproblemen’ waarmee de tafel maandenlang kampt, vormen een casus
waarmee het terugwinnen van vertrouwen inzichtelijk kan worden gemaakt. In de tweede
plaats vraagt het verslag doen van een evaluatie van twee overlasttafels simpelweg om meer
ruimte dan waarover wij in dit hoofdstuk kunnen beschikken.
4.3. Onderzoeksmethoden
We hebben de evaluatie verricht middels het analyseren van relevante beleidsdocumenten en
rapportages; het analyseren van geregistreerde meldingen van overlast en criminaliteit;
herhaalde interviews met professionals en het bijwonen van overleggen; herhaalde interviews
met bewoners en observaties van het buurtleven. Het onderzoek naar de interventies heeft
plaatsgevonden van september 2008 tot en met mei 2010.
(1) Het analyseren van relevante beleidsdocumenten en rapportages
Primaire documentstudie van projectvoorstellen en rapportages van de interventies zoals die
in Arnhem worden ontwikkeld en uitgevoerd. Secundaire documentstudie van rapportages en
evaluaties van vergelijkbare interventies die nationaal worden ontwikkeld en uitgevoerd.
(2) Analyse van geregistreerde meldingen van overlast en criminaliteit 18 .
Meldingen en aangiften van overlast en criminaliteit geven inzicht in de omstandigheden
waaronder bewoners de uitoefening van formele sociale controle noodzakelijk achten.
Bovendien verschaffen deze data inzicht in de wijze waarop er door de politie wordt
gereageerd op overlast en criminaliteit. Als zij niet, of te laat reageren op bepaalde voorvallen,
zijn bewoners mogelijk niet meer geneigd om de volgende keer weer de politie in te
schakelen.
(3) Herhaalde interviews met professionals en het bijwonen van overleggen
Beleidsmakende en beleidsuitvoerende professionals zijn geïnterviewd, en diverse overleggen
en vergaderingen zijn bijgewoond. Aandachtspunten hierbij waren: de gemaakte
probleemanalyse, de geformuleerde doelstelling, en de ondernomen acties. Professionals met
een sleutelrol zijn geïnterviewd over het ontstaan en/of voortbestaan van leefbaarheids- en
veiligheidsproblemen in de straten waar de desbetreffende kerninterventies worden
uitgevoerd. Welke inschatting maakt men hiervan? Welke verwachtingen heeft men van de
kerninterventie? Welke concrete acties worden ondernomen, en in hoeverre gaat het hier om
18 Het gaat om de registraties van meldingen op straatniveau voor de buurten waar wij ons veldonderzoek uitvoeren.
78 | Werken aan sociaal weerbare wijken