Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

als onderdeel van een continu traject. Alleen op deze manier kan een duurzame
instandhouding van een hoog niveau van de leefbaarheid en veiligheid worden gerealiseerd.
Vanuit het trajectperspectief bezien, is het geen probleem dat er vele interventies tegelijk
worden uitgevoerd zolang deze elkaar maar door slimme timing en complementaire
doelstellingen aanvullen. Het zou goed zijn om in elk interventie-ontwerp expliciet op te
nemen welke voorgaande interventies voorbereidend werkten en welke volgende interventies
op een eventueel positief effect kunnen voortbouwen. Dat zorgt wellicht ook voor meer
onderling respect tussen professionals. Geen interventie kan als in afzondering beter of
belangrijker dan een andere gekenmerkt worden – interventies zijn waardevol als we passend
zijn voor de situatie en ze onderdeel van één langdurige inspanning. Alleen een zorgvuldige
evaluatie van de bijdrage van de interventie aan een langdurige inspanning bestaande uit veel
interventies kan uitwijzen of de interventie werkt. De goede afstemming met de
uitgangssituatie bepaalt dan de werkzaamheid. Helaas maakt het Nederlands democratisch
bestel het moeilijk om continuïteit en samenhang te bereiken. Geldstromen komen en gaan;
bestuurders komen en gaan.
7.3.3 Persoonlijke relaties zijn essentieel
Herhaaldelijk stuitten we in onze evaluaties op het belang van persoonlijke relaties. Die zijn
op meerdere momenten in onze evaluatie genoemd. Het is niet de politiehuiskamer, de
straatwerker, of het festival zelf die het verschil maken, maar de relaties die erdoor ontstaan.
Relaties zijn essentieel voor het bereiken van weerbaarheid en voor een sociale attitude.
We noemden het belang van persoonlijke relaties in hoofdstukken 2 en 3. Voor de
effectiviteit van de buitenschoolse activiteiten bleek niet voor niets dat contact pas de
beeldvorming verbetert als mensen samen aan een doel werken; pas met dat
gemeenschappelijk doel ontstaat er een persoonlijke relatie. Dat bleek ook bij het
Lentefestival, dat het organiseren zeker zo belangrijk is voor de beeldvorming als het effect
van het houden van het festival zelf op bezoekers. Binnen schoolklassen bleek tevens dat
vriendschappen tussen kinderen van verschillende etniciteit zeer bepalend waren voor
beeldvorming naar de groep waar het vriendje of vriendinnetje deel van uitmaakt.
Beeldvorming gaat uiteindelijk over groepen, maar begint op een veel lager schaalniveau: bij
persoonlijke relaties. Dat verklaart ook het succes van buurtbemiddeling. De relatie wordt
hersteld. Al bij het kennismakingsgesprek wordt het gevoel van eenzaamheid van de ruziënde
partijen opgeheven. Er wordt naar elkaar en naar de bemiddelaar uitgesproken wat er aan de
hand is, waardoor de relatie wordt hersteld.
Het vertrouwen dat nodig is voor het uitoefenen van sociale controle (hoofdstuk 4) staat of
valt ook met persoonlijke relaties. Zonder gezonde relaties tussen burgers onderling
vertrouwen ze niet op elkaar voor steun bij conflicten. En ook de relatie met de instanties
verdient nadrukkelijk aandacht. De kloof die er zo vaak tussen hen gaapt, kan worden gedicht
door instanties benaderbaar een laagdrempelig te laten zijn, duidelijkheid te scheppen over
inspanningen en taakopvatting, kortom, door contact te maken. Zonder relatie kan vertrouwen
maar moeilijk ontstaan. Hoofdstuk 5 laat in citaten zien hoe een verkeerd gekozen
sturingsvorm leidt tot onbegrip en een onnodige kloof. Het pleidooi voor een goede analyse
van het soort weerbaarheid en het kiezen van een geschikte sturingsvorm impliceert ook weer
het belang van een goede relatie tussen professionals en probleemgroep; zonder die relatie kan
geen juiste inschatting gemaakt worden. Het participeren van ouderen (hoofdstuk 6) begint
ook bij het persoonlijke. Ze starten vanuit een persoonlijk verantwoordelijkheidsgevoel voor
de wijk, hechten aan het persoonlijk benaderd worden om tot participatie over te gaan en aan
Conclusies | 175