Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

coffeeshops te laten sluiten 27 . De strategisch gekozen locatie van de politiehuiskamer stelt de
wijkagenten bovendien in staat om zichtbaar en snel aanwezig te zijn waar en wanneer dit
nodig is. Doordat bewoners erop kunnen rekenen dat de wijkagenten op één plek in de wijk te
bereiken zijn, verhoogt dat hun bereidheid om daar melding te maken. Dat de voorziening
bovendien in hun eigen wijk gelegen is en bewoners niet de drempel hoeven nemen om
‘helemaal naar de Beekstraat’ te gaan, verhoogt de kans dat bewoners de moeite willen nemen
om voorvallen te melden.
De tweede stap draait om het belang van de wijkagenten zelf. Dit zijn de
politiefunctionarissen die bewoners regelmatig in de wijk tegenkomen, die zij van gezicht
kennen en waarvan zij weten dat zij ‘hun pappenheimers wel kennen’. Juist daarom zouden
zij beter dan ‘onbekende’ agenten in staat zijn om situaties goed in te schatten en effectieve
controle uit te oefenen. Deze toegankelijke wijkagenten moeten laten zien dat zij wel (in
tegenstelling tot de collega’s van het hoofdbureau) in actie komen en effectief kunnen
optreden. Wanneer in de wijk bekend wordt dat de wijkagenten goed werk leveren, kan het
vertrouwen in de politie (meer concreet; de wijkagenten) de vorm van goed vertrouwen
aannemen.
De politiehuiskamer is inderdaad een uitkomst voor bewoners die in het verleden bij de
meldkamer zonder resultaat melding maakten van geluidsoverlast, pesterijen van kinderen en
burenruzies. Bewoners komen niet alleen naar de politiehuiskamer om melding te maken (in
de hoop dat er formele controle zal worden uitgeoefend), maar ook voor een luisterend oor.
Zij weten namelijk dat de wijkagenten op de hoogte zijn van het gedrag van overlastgevende
personen en gezinnen en verwachten daarom dat de wijkagenten begrip hebben voor hun
situatie. Ongeacht of de wijkagenten werkelijk iets kunnen doen aan de overlast, voelen
bewoners zich in ieder geval serieus genomen. In de meeste gevallen merken bewoners dat de
wijkagenten werk maken van hun melding; ze zien hen langsgaan bij degene die de overlast
veroorzaakt. Bovendien onderhouden de meeste wijkagenten contact met de melder; ze
houden hen op de hoogte van wat zij aan de overlast hebben kunnen doen.
Hoewel deze betrokkenheid bijdraagt aan een goed vertrouwen van bewoners in de
wijkagenten, levert het hen tegelijkertijd het imago op van ‘praters’ en ‘theedrinkers’. Het
betekent dat bewoners van de wijkagenten geen hard politieoptreden verwachten, in de zin
van bonnen schrijven of bewoners arresteren. Het heeft tot gevolg dat de wijkagenten worden
ingeschakeld bij voorvallen waarvan bewoners denken dat ze met ‘praten’ kunnen worden
opgelost. Voorbeelden zijn: bewoners die anderen lastigvallen, maar niet gewelddadig zijn, of
buren die elkaar het leven zuur maken. Wijkagenten worden bewust niet ingeschakeld bij
voorvallen waarvan bewoners denken dat ze alleen met hardere hand kunnen worden opgelost
(zoals openlijke geweldpleging en bedreiging). Een bewoonster vertelt dat ze wordt
lastiggevallen met telefoontjes en sms’jes waarin dreigende taal wordt geuit, en dat ze
daarvan melding heeft gemaakt. De onderzoeker vraagt of ze die melding bij de wijkagent
heeft gemaakt.
Vrouw: ‘Nee, natuurlijk niet bij de wijkagent! Dat is zo’n slome! Die kan toch niks
doen! Nee, als je de politie echt nodig hebt, kun je beter het hoofdkantoor bellen.’
27 De politiehuiskamer vormt een uitvalsbasis, niet alleen voor de wijkagenten zelf maar ook voor de gemeentelijke
‘bijzonder opsporingsambtenaren’ (afdeling Handhaving) en ‘wijktoezichthouders’ (afdeling Toezicht en Preventie) met
wie zij samen het ‘wijkpreventieteam’ vormen.
88 | Werken aan sociaal weerbare wijken