Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

In beide interventies vormen de professionals gelegenheidsgroeperingen om ‘zorg en
handhaving’ te combineren daar waar zij dit nodig achten en op een manier die zij nodig
achten. Uit het belang dat wordt toegekend aan ‘de combinatie van zorg en handhaving’ blijkt
zowel een gedetailleerde kennis over de oorzaken van overlastgevend en crimineel gedrag als
een inzicht in de - vaak beperkte - mogelijkheden om deze oorzaken weg te nemen. Recent
zijn hun werkwijze en ideeën door beleidsmakende professionals geformaliseerd tot
interventies die nu een wezenlijk onderdeel vormen van het lokale veiligheidsbeleid in
Arnhem.
Deze beleidsontwikkeling van oude naar nieuwe stijl interventies kan worden gezien als een
voorbeeld van een programma van interventies, waarin buurtpreventie en de politiehuiskamer
eerst werden uitgevoerd, gevolgd door de overlasttafel en straatwijs. De ommezwaai richting
‘nieuwe stijl’ interventies komt voort uit het door schade en schande wijzer worden van lokale
instellingen. Voor de toekomst lijkt het nuttig – met het oog op het behalen van het gewenste
doel - om van te voren een programma van interventies uit te denken. In de volgende
paragraaf doen wij een aantal aanbevelingen om de werkzaamheid van ‘nieuwe stijl’
interventies te vergroten, als onderdeel van een programma van interventies. Op basis van ons
onderzoek kunnen we zeggen dat de lokale instellingen op de goede weg zijn door eerst
overlast en criminaliteit aan te pakken door middel van (onder andere) de overlasttafel en
straatwijs. We hebben niet kunnen constateren dat deze interventies het vertrouwen van
bewoners werkelijk hebben teruggewonnen, maar we hebben wel waargenomen dat sommige
acties binnen deze interventies worden opgemerkt en nodig worden geacht door bewoners.
Dat is een eerste stap richting het terugwinnen van vertrouwen. En dat maakt (bij succes) de
weg vrij voor andersoortige interventies.
4.5. Implicaties voor de praktijk
In de vorige paragraaf hebben we geconcludeerd dat de interventies ‘buurtpreventie’,
‘politiehuiskamer’, ‘overlasttafel’ en ‘straatwijs’ er (nog) niet in zijn geslaagd om de
collectieve weerbaarheid van bewoners in drie Arnhemse ontwikkelwijken te versterken.
Meer concreet; lokale instellingen hebben het vertrouwen van bewoners onvoldoende kunnen
terugwinnen omdat zij – in de ogen van bewoners – niet of nauwelijks effectief zijn
opgetreden tegen overlastgevend en crimineel gedrag. In de Arnhemse ontwikkelwijken is
daarom (nog) geen sprake van een duurzame buurtveiligheid. In tegenstelling tot een
veiligheid die uitsluitend tot stand wordt gebracht door lokale instellingen, wordt een
duurzame veiligheid mede in stand gehouden door bewoners die zelf sociale controle
uitoefenen op basis van vertrouwen in zowel elkaar als in lokale instellingen.
In deze paragraaf doen wij op basis van de evaluatie allereerst een aantal algemene
aanbevelingen omtrent de verdere ontwikkeling en uitvoering van het lokale veiligheidsbeleid
in Arnhem. Deze aanbevelingen zijn gericht op het vergroten van de werkzaamheid van dit
beleid. Wij roepen niet op tot ontwikkeling van nieuwe veiligheidsinterventies, wel om in
bestaande interventies enkele wijzigingen aan te brengen. Ten tweede doen wij (in paragraaf
4.5.2) per geëvalueerde interventie enkele meer gerichte aanbevelingen met als doel de
werkzaamheid van de afzonderlijke interventies te vergroten.
Duurzame buurtveiligheid | 111