Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

professionals zich wederzijds aan elkaar aan. De bewoner functioneert op basis van
zelfsturing met professionele hulp; empowerment.
De drie sturingsmodellen zijn weergegeven op een spectrum met aan de ene kant
organisatiegestuurde interventies in het midden interventies met een hybride logica en aan het
andere uiterste maatschappelijk gedreven interventies (zie figuur 6.2 hieronder). De
positionering op een spectrum geeft aan dat er ook tussenvormen mogelijk zijn. De verdeling
in deze drie sturingsmodellen is in feite gebaseerd op de vraag: wie past zich aan wie aan? De
professional aan de bewoner, de bewoner aan de professional, of de bewoner en de
professional aan elkaar? Aan elk sturingsmodel zit een specifieke werkwijze vast. Zowel de
sturingsmodellen als de bijbehorende werkwijzen worden hieronder systematisch beschreven.
Organisatiegestuurde
interventies
Hybride gedreven
interventies
Figuur 5.2: Drie sturingsmodellen gepositioneerd op een spectrum.
Maatschappelijk
gedreven interventies
In de subparagrafen hieronder worden deze drie sturingsmodellen op basis van de empirische
gegevens systematisch uitgewerkt. We staan stil bij de algemene kenmerken van de
sturingsmodellen en benoemen succes- en faalfactoren. In bijlage twee zijn de
sturingsmodellen van een aantal interventies uit het Arnhemse krachtwijkenbeleid
beschreven.
Organisatiegestuurde interventies
Een organisatiegestuurd sturingsmodel wordt gekenmerkt door een scheve machtsrelatie
tussen professionals en bewoners. Bewoners dienen zich aan te passen aan de logica van
professionals en hun organisaties. Een organisatiegestuurde interventie is paternalistisch: op
basis van hun professionaliteit menen professionals te weten wat goed is voor de bewoners.
De interventie wordt geïnitieerd door instellingen en professionals bepalen de opzet en
uitvoering van de interventie. Bij het ontwerpen van de interventie is er sprake van geen of
symbolische participatie. In de implementatie van de interventie worden bewoners
gedwongen om te participeren of mogen ze alleen participeren als ze zich aanpassen aan de
voorwaarden gesteld door de professional. Door op deze manier te interveniëren wordt
geprobeerd verandering af te dwingen.
Het wijkplatform en het programma ‘integrale handhaving en veiligheid’ (handhavingstafel/pandjesoverleg)
zijn goede voorbeelden van interventies met een
organisatiegestuurd sturingsmodel.
Succes- en faalfactoren
Organisatiegestuurde interventies roepen weerstand op bij het subject in kwestie. De
autonomie wordt hen immers gedeeltelijk ontnomen wanneer op deze manier ingegrepen gaat
worden. Het is belangrijk om op een constructieve manier met deze weerstand om te gaan. Dit
kan onder andere door duidelijkheid te geven, maatwerk te bieden, proactief te handelen,
tijdelijk te interveniëren, een alternatief te bieden aan het subject ik kwestie, in te grijpen
binnen de maatschappelijke normen en samen te werken met andere instellingen.
128 | Werken aan sociaal weerbare wijken