Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

zijn over wat het probleem is, wat de oorzaken van dat probleem zijn, met welke middelen of
instrumenten die oorzaken moeten worden weggenomen, en wie hiervoor de aangewezen
persoon is. Leg deze - gezamenlijk geformuleerde – bedoelingen en verwachtingen op papier
vast en zorg voor gedegen overdracht wanneer deelnemende professionals van functie
wisselen. Omdat professionals soms snel in en uit een interventie stappen, ontbreekt het vaak
aan collectief geheugen. Alleen wanneer nieuwe professionals worden ‘ingewijd’, wordt
voorkomen dat er onuitgesproken en misplaatste verwachtingen ontstaan.
De derde aanbeveling is ernaar te streven om de reeds bestaande interventies in onderlinge
samenhang te zien als een ‘programma van interventies’, waarbij rekening wordt gehouden
met de mate waarin zij elkaars effecten kunnen versterken of verzwakken. Investeren in
duurzame veiligheid werkt niet als een waaier van interventies over buurten en wijken wordt
gelegd, waarbij een groot aantal interventies gelijktijdig wordt uitgevoerd. Investeren in
duurzame veiligheid vereist dat een programma van interventies wordt ontwikkeld; een
programma met aandacht voor de samenhang tussen deze interventies en de volgorde waarin
zij worden uitgevoerd. Het is duidelijk dat de samenhang tussen interventies en de volgorde
waarin zij worden uitgevoerd een logica heeft die niet straffeloos kan worden genegeerd. De
gedachte is dat een effectieve aanpak van overlast en criminaliteit wordt gekenmerkt door een
programma van veiligheidsinterventies, -projecten en -maatregelen dat is afgestemd op twee
‘startvoorwaarden’: het vertrouwen van bewoners in lokale instellingen, en het vertrouwen
bewoners in elkaar.
Zo heeft buurtpreventie een kans van slagen wanneer bewoners (weer) een goed
vertrouwen hebben in de politie, maar (nog steeds) een gezond wantrouwen hebben in hun
buurtgenoten. Dit betekent enerzijds dat voorafgaand aan buurtpreventie, de overlasttafel
en/of straatwijs het gezond wantrouwen van bewoners in instellingen moet hebben
omgevormd tot een goed vertrouwen. Dit betekent anderzijds dat wanneer buurtpreventie het
vertrouwen van bewoners in elkaar heeft omgevormd tot een goed vertrouwen, nieuwe
activiteiten kunnen worden ontplooid die ‘voortbouwen’ op het behaalde resultaat. Met
andere woorden; de vorm die het vertrouwen aanneemt is op het ene moment het resultaat van
een interventie, terwijl het op een ander moment de startvoorwaarde vormt voor een volgende
interventie (zie figuur 2).
Dit impliceert dat lopende interventies (tussentijds) moeten worden geëvalueerd om een
verandering vast te stellen in vertrouwensvormen, en dat een deel van het beschikbare budget
al bij aanvang hiervoor gereserveerd moet worden. Een (tussentijdse) evaluatie stelt
professionals in staat om te bepalen of in buurt X de interventie overlasttafel het vertrouwen
van vorm heeft doen veranderen zodat nu de interventie straatwijs mogelijk is geworden. Zo’n
kennisverzameling stelt hen bovendien in staat om in de toekomst een goede inschatting te
maken of in een andere buurt Y het reeds te laat is voor de overlasttafel, het de juiste tijd is
interventie straatwijs, of dat het nog te vroeg is voor buurtpreventie.
Duurzame buurtveiligheid | 113