Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

projecten die binnen het beleid van de gemeente Arnhem passen. Bovendien bestaat er veel
discussie over de vraag wat men van effecten van dergelijke projecten mag verwachten. Mede
om deze redenen is Het Lente Festival geselecteerd als kerninterventie om binnen dit
onderzoek verder te evalueren.
Eén van de verklaringen waarom (positief) contact tussen leden van verschillende groepen
kan leiden tot positievere beelden tussen groepen is dat er op dat moment nadruk komt te
liggen op een gedeelde groepsidentiteit (Gaertner & Dovidio, 2000). In de afgelopen decennia
is binnen de sociale psychologie veel onderzoek gedaan naar de invloed van een gedeelde
identiteit op beeldvorming tussen (culturele) groepen (bijvoorbeeld: Dovidio, Gaertner, &
Saguy, 2007; Wenzel, Mummendey, & Waldzus, 2007). Hiermee wordt een ‘overkoepelende
groep’ bedoeld waar leden van verschillende groepen zich mee kunnen identificeren.
Bijvoorbeeld, Europa als gedeelde identiteit voor inwoners van Duitsland en Nederland.
Identificatie betekent dat een bepaalde groep (bijvoorbeeld Nederlanders, of Malburgers) als
belangrijk gezien wordt voor het zelfbeeld (“Ik ben Malburger”) en een bron is van positieve
gevoelens en het gevoel ergens bij te horen en betrokkenheid. Iemand kan dus objectief een
bewoner van Malburgen zijn, maar zichzelf in meer of mindere mate ‘Malburger’ voelen.
Wanneer leden van verschillende groepen zich met eenzelfde overkoepelende groep
identificeren heeft dit een positief effect op hun beelden over de andere groepen die ook bij
deze overkoepelende groep horen. Door in een interactie tussen bewoners met verschillende
culturele achtergronden de nadruk te leggen op het feit dat ze beide inwoner van dezelfde wijk
zijn, kan worden bereikt dat deze mensen elkaar zien als lid van een dezelfde groep in plaats
van twee verschillende groepen. Op deze manier worden groepsgrenzen geherdefinieerd, en
verandert iemands perceptie van de anderen die bij de eigen groep horen (Dovidio, e.a.,
2007). Een sterke gedeelde wijkidentiteit zou ertoe moeten leiden dat bewoners hun buurman
niet meer als een Turk of Nederlander zien, maar als medewijkbewoner. Dit heeft tot gevolg
dat mensen minder negatieve verwachtingen ten opzichte van leden van een voormalige
andere groep hebben. Daarnaast is een voordeel van deze benadering dat de positieve
processen die met groepsidentificatie samengaan (onderlinge aantrekking, betrokkenheid en
samenwerking met andere leden van de groep) bewaard blijven. We verwachten dat het Lente
Festival de wijk als identiteit onder aandacht van bewoners brengt en deze meer levendig voor
bewoners maakt. Tevens valt te verwachten dat door de culturele diversiteit van de wijk te
benadrukken, bewoners de wijk als een identiteit beleven waarin ruimte is voor zowel
autochtone als allochtone minderheidsgroepen.
De twee hoofdvragen die in dit onderzoek centraal staan, zijn:
1. Kan een wijkidentiteit dienen als een gedeelde identiteit voor bewoners met
verschillende culturele achtergronden, en zodoende leiden tot positievere beeldvorming
tussen groepen?
2. Leidt het Lente Festival ertoe dat bewoners zich meer gaan identificeren met de wijk en
deze meer als een gedeelde identiteit gaan zien en leidt dit vervolgens tot positievere
beeldvorming tussen groepen?
46 | Werken aan sociaal weerbare wijken