Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

6.3. Evaluatiemethodes
Bij het evalueren van de kerninterventies gericht op participatie kan het gaan om de mannier
waarop de interventie wordt uitgevoerd (het “hoe”) en om de effectiviteit van de interventie
(het “wat”). Een interventie wordt met een bepaalde reden en met een veronderstelling
omtrent de effectiviteit opgezet. Naast beoogde effecten hebben interventies ook onbedoelde
of neveneffecten, gewenst of ongewenst. Hierbij spelen de condities waaronder de uitvoering
van de interventies tot stand komen een belangrijke rol. Het evalueren van deze condities kan
helpen bij het optimaliseren van de effectiviteit.
Bij beide interventies zijn de bewoners zelf ondervraagd. In het geval van het
Wijkgerichte Werken en de deelname van ouderen aan wijkgebonden instellingen (formele
participatie) door middel van gestructureerde mondelinge interviews en in het geval van
cliënten van de WMO-startpunten door middel van een schriftelijke enquête.
Evaluatie Wijkgericht Werken
Wat betreft het Wijkgericht Werken is onderzoek gedaan onder een aantal deelnemende
participerende oudere bewoners in wijkgeoriënteerde groepen, zoals wijkplatforms,
bewonersgroepen, ed. Hierbij staat de onderzoeksvraag centraal of deelnemende bewoners
met de nieuwe aanpak meer dan voorheen worden gestimuleerd om te participeren en of de
spelregels (nu wel) duidelijk zijn, of bewoners het gevoel hebben dat er serieus met hen wordt
omgegaan en of zij het gevoel hebben dat hun inbreng er toe doet.
Om deze vragen te beantwoorden, zijn mondelinge interviews afgenomen onder oudere
participerende bewoners in Presikhaaf en Malburgen: de sleutelbewoners. Sleutelbewoners
participeren vaak in bewonersgroepen, wijkplatforms en/of projectgroepen. Sleutelbewoners
kennen vaak (veel) andere buurtbewoners en zijn veelal ook in staat om de mening van
meerdere bewoners te vertolken: zie SWOT-analyse, waarin de meningen van
sleutelinformanten een belangrijke rol hebben gespeeld bij het formuleren van de
problematiek. Omdat ouderen de doelgroep van dit onderzoek zijn, zijn de oudere
sleutelbewoners (ouder dan 55 jaar en zonder betaalde baan) ondervraagd.
De keuze voor de wijken Presikhaaf en Malburgen komt voort uit het gegeven dat beide
wijken van een vergelijkbare grootte en samenstelling zijn (naoorlogs, aandeel allochtonen,
mate van vergrijzing, ed). Vergeleken met de andere ontwikkelingswijken zijn in deze wijken
de ouderen zowel formeel als informeel het meest actief (zie SWOT-analyse). Bovendien zijn
de condities met betrekking tot de mate van zorgzaamheid vergelijkbaar. Deze twee wijken
scoren, vergeleken met de andere ontwikkelingswijken, hoog als zorgzame wijk, zowel wat
betreft de fysieke pijler (voorzieningen, woningen en openbare ruimte) als de sociale pijler
(sociale samenhang, veiligheid, activiteiten en mantelzorg): zie publicatie “Interventies voor
een leefbare wijk”. Uit de SWOT-analyse kwam echter naar voren dat de mate van formele
participatie van ouderen in Malburgen beter scoorde dan in Presikhaaf. De oorzaak van dit
verschil was niet duidelijk.
In 2008 zijn meerdere sleutelbewoners van Presikhaaf ondervraagd. In Malburgen zijn in het
voorjaar van 2009 eveneens oudere sleutelbewoners geïnterviewd, al dan niet participerend in
wijkplatform, bewonersgroepen, buurt/wijkgroepen, ed. Het gaat in beide wijken over mensen
die nu (nog steeds) actief zijn en participeren, maar ook enkele mensen die hier onlangs mee
zijn gestopt. De interviews zijn semigestructureerd afgenomen met een uniforme vragenlijst.
Participatie van ouderen | 153