Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

5.2. Interventies en onderzoeksvragen
Participatie van bewoners speelt bij alle sociale interventies uit het Krachtwijkenbeleid. Één
van de gevolgen is dat de kennis over participatie van bewoners door decentralisering en
privatisering verspreid is over de uitvoerende professionals van de verschillende organisaties.
Hoewel professionals steeds vaker onderling problemen bespreken, wordt deze kennis niet
systematisch gedocumenteerd. Elke professionals heeft zijn eigen ‘rugzak’ met kennis over
participatie van bewoners. Om deze reden kiezen we er voor om – in tegenstelling tot de
andere deelonderzoeken in deze rapportage – ons niet te richten op één of enkele
kerninterventies. We richten ons op veel interventies en belichten hier telkens één aspect,
namelijk participatie. Zodoende zijn we in staat om generalistische uitspraken te doen over
participatieprocessen. De onderzoeksvraag die we ons hierbij stellen is:
Hoe moeten we participatie van bewoners vormgeven om sociaal weerbare
wijken te creëren?
Een belangrijke constatering voor het beantwoorden van deze vraag is dat
bewonersparticipatie een instrument is om maatschappelijke problemen op te lossen. Dit
betekent dat participatieprocessen ten dienste moeten staan van het aanpakken van deze
problemen. Het maatschappelijk probleem waar de interventie zich op richt bepaalt dus het
vormgeven van bewonersparticipatie. Met andere woorden, participatie van bewoners in
interventies uit het Krachtwijkenbeleid dient bij te dragen aan het creëren van sociaal
weerbare wijken.
Opvallend en verontrustend is echter dat zowel in het Actieplan Krachtwijken (VROM,
2007) als in de lokale uitwerkingen in de Wijkactieplannen als in de interviews met Arnhemse
professionals niet duidelijk wordt wat een sociaal weerbare wijk is. Weerbare wijken worden
omkleed met vage termen en zinsneden als “vitale wijken” en “wijken waar bewoners kansen
hebben en graag wonen” (zie bijv. VROM, 2007). Als vanzelfsprekend wordt aangenomen
dat een weerbare wijk iets ‘goeds’ is; in dergelijke wijken zet het proces van verval en
verloedering niet meteen in na fysieke herstructurering (KEI, 2007). Vragen als ‘wat is een
sociaal weerbare wijk?’ en ‘hoe kunnen we een sociaal weerbare wijk creëren?’ worden niet
of nauwelijks gesteld of beantwoord. Het lijkt wel of iedereen precies weet wat er mee
bedoeld wordt, maar wanneer professionals gevraagd wordt wat een sociaal weerbare wijk is
en hoe hun interventies hier aan bijdragen, blijft het stil. Om het Krachtwijkenbeleid
succesvol te laten zijn is het echter van vitaal belang om deze vragen te stellen en – binnen de
grenzen van onzekerheid – te beantwoorden. Zonder een goed begrip van wat een sociaal
weerbare wijk is, is het onmogelijk om participatieprocessen in interventies gericht op het
creëren van sociaal weerbare wijken doelmatig vorm te geven. Daarom stellen we ons de
volgende deelvraag: Wat is een sociaal weerbare wijk? Om de hoofdvraag te beantwoorden is
het ook belangrijk om de volgende vraag te stellen: Welke participatiemethoden worden er
toegepast in het Arnhemse Krachtwijkenbeleid?
Hierboven hebben we al gesteld dat kennis over participatie van bewoners in interventies
verspreid is over veel professionals. Één van de gevolgen is dat er een veelheid aan
participatiemethoden is. Om enigszins gestructureerd om te gaan met de veelheid aan
participatiemethoden focussen we ons op de onderliggende sturingsmodellen.
Sturingsmodellen zijn de onderliggende aannames en verwachtingen over de soort sturing
waarmee het subject of object in kwestie positief veranderd kan worden.
Participatie van bewoners
| 123