Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

lijken te spelen – wordt stelselmatig overlast ervaren. Volgens bewoners spelen daar
andersoortige problemen, die hun overlastgevende gedrag verklaren. Ze redeneren – soms uit
eigen ervaring – dat schulden, psychische problemen (zoals het verwerken van een trauma of
het omgaan met het verlies van een naaste) of opvoedingsonmacht ervoor zorgen dat iemands
leven onder voortdurende druk staat. ‘Dat geeft een gevoel dat alles verkeerd loopt in het
leven’. Bewoners vinden het aannemelijk dat dergelijke problemen ‘korte lontjes’
veroorzaken, waardoor kleine strubbelingen snel uit de hand lopen.
Bewoners verwachten dat het geen enkel nut zal hebben om deze personen direct op hun
gedrag aan te spreken, zolang zij onder invloed van verdovende middelen zijn of kampen met
problemen die een permanente toestand van spanning veroorzaken. Ze verwachten zelfs dat
represailles een reëel gevolg zijn. Daarom vinden zij dat instellingen aan zet zijn door zorg te
bieden met als doel het leven van die mensen in een rustiger vaarwater te leiden. Heeft
straatwijs hier in kunnen voorzien?
Allereerst moet gezegd worden dat bewoners vaak helemaal niet weten of, en welke zorg
er wordt geboden aan hun buurtgenoten Daar wordt onderling niet of nauwelijks over
gesproken, omdat bewoners ‘liever niet de vuile was buiten hangen’.
‘Er zijn twee mensen hier in de buurt, waarvan we weten dat ze het niet zo best
hebben. Die komen bij ons wel eens geld lenen. […] Maar zelfs van hen weten we
niet welke problemen ze hebben. We weten alleen dat ze financiële problemen
hebben, maar waarom en hoeveel weten we niet. Ze kunnen vijf euro schuld hebben,
maar ook 5000. En dat ga ik echt niet navragen, natuurlijk! Van; luister, hoe komt het
dat je geen geld hebt?’
Bewoners kunnen enkel vertellen over de zorg die zijzelf via straatwijs hebben gekregen.
Bewoners waarderen het dat lokale instellingen 32 hen hulp aanbieden, die bij de meesten
beperkt is gebleven tot het uitvoeren van de ‘voorzieningencheck’. Deze leverde hen
financieel voordeel op. De meesten zeggen dat zij andere hulp niet nodig hadden; zij maakten
reeds gebruik van de voor hen bestemde voorzieningen en ervoerden geen problemen waar
zij hulp bij konden gebruiken. Desondanks vinden zij Straatwijs een goed initiatief, omdat zij
ervan overtuigd zijn dat andere bewoners baat kunnen hebben bij hulp. Deze hulp of zorg
moet volgens hen echter aan drie voorwaarden voldoen, wil deze vruchten afwerpen: de hulp
of zorg moet frequent plaatsvinden, langdurig plaatsvinden en de effecten van de zorg
moeten (streng) worden gemonitord. Dit baseren zij mede op eigen ervaringen uit het
verleden:
Een bewoner vertelt dat hij in het verleden hoge schulden had en uit schaamte niet
geholpen wilde worden. Een maatschappelijk werkster kwam een half jaar lang
wekelijks bij hem op bezoek om hem iedere keer gedurende anderhalf uur te
overtuigen van het nut van schuldhulpverlening. Hij zegt daar nu over: ‘Als ze iedere
maand was gekomen, had ik het tien jaar uitgehouden, maar nu had ik er na een half
jaar zo genoeg van, dat ik het heb geaccepteerd. En achteraf ben ik daar ongelooflijk
blij om.’ Hij heeft echter de ervaring dat maar heel weinig hulpverleners zo
vasthoudend zijn, terwijl dat volgens hem wel noodzakelijk is.
32 Dat Straatwijs door Rijnstad wordt uitgevoerd, weten de meeste bewoners, maar dat het betaald wordt door
woningcorporatie Stichting Volkshuisvesting is velen ontgaan. Dat betekent dat als het project in staat is het vertrouwen
van bewoners in instellingen te vergroten, het niet specifiek om vertrouwen in Stichting Volkshuisvesting gaat, maar in
lokale instellingen in het algemeen.
Duurzame buurtveiligheid | 93