Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

Op basis van de interviews en workshops kunnen we stellen dat de effectiviteit van een
sturingsmodel in situatie x wordt bepaald door de vorm van weerbaarheid in kwestie. De
huidige vorm van weerbaarheid is bepalend voor het slagen of falen van de interventie; de
vorm van weerbaarheid conditioneert de interventie.
• Een organisatiegestuurde interventie past het beste bij een probleem voorkomend
uit antisociaal gedrag. Het gaat hier immers om gedrag dat de wettelijke kaders en
maatschappelijke normen en waarden ontstijgt.
• Wanneer bewoners passief zijn – destructief of constructief – is een hybride
veranderingslogica het meest effectief. Dwang is hier immers niet mogelijk omdat
passief gedrag (meestal) inhoudt dat wettelijke normen niet overschreven worden
als het gaat om deelname aan de (buurt)samenleving. Faciliteren is in de meeste
gevallen ook geen optie omdat bewoners vaak niet weten hoe ze moeten
deelnemen. Het stimuleren van gewenst gedrag aan de hand van een ‘coachende’
professional is hier het meest effectief.
• Wanneer bewoners prosociaal gedrag vertonen zijn interventies gebaseerd op een
maatschappelijk gedreven veranderingslogica met meest effectief. Deze bewoners
weten meestal hoe ze binnen de maatschappelijke normen en waarden kunnen
deelnemen aan de (buurt)samenleving.
In de figuur hieronder zijn de sturingsmodellen gevisualiseerd in het gedragsmodel.
Destructi
ef
Actief
Organisatie
gestuurd
Passief
Hieronder leggen we aan de hand van drie exemplarische voorbeelden uit dat de vorm van
weerbaarheid bepalend is voor de effectiviteit van het toegepaste sturingsmodel. Het eerste
voorbeeld gaat over hangjongeren, het tweede over Multi-probleem gezinnen en het derde het
wijkplatform. Een belangrijke opmerking vooraf is dat het sturingsmodel slechts één van de
succes- en faalfactoren; alleen het kiezen van het juiste sturingsmodel leidt dan ook niet tot
succesvol interveniëren.
Voorbeeld 1: hangjongeren
Een veelgehoord probleem in de (Arnhemse) krachtwijken is het probleem van jongeren die
rondhangen om andere jongeren te ontmoeten terwijl ze zich soms schuldig maken aan kleine
criminaliteit vanwege verveling en de stoere jongen uithangen om indruk te maken op de
andere jongens en meisjes. Rondhangen leidt vaak tot overlast voor omwonenden en
passanten in de vorm van geluidsoverlast, vandalisme en vervuiling. In de meeste gevallen
Participatie van bewoners
Hybride
gedreven
Maatschap-
pelijk ge-
dreven
Construct
ief
Figuur 5.3: Organisatiegestuurde, hybride gedreven en maatschappelijk gedreven sturingsmodellen als
afhankelijk van de mate van weerbaarheid van bewoners en buurten.
| 137