Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

professionals als managers en bestuurders – geïnterviewd aan de hand van open interviews.
We hebben hen vragen gesteld over de werkwijze die ze hanteren bij de interventies waar zij
bij betrokken zijn. Specifieke aandacht ging uit naar de manier waarop participatie van
bewoners is vormgegeven, waarom juist voor de betreffende methode is gekozen en waarom
de betreffende methode aanstuurt op de gewenste verandering en bijdraagt aan sociaal
weerbare wijken. Gedurende het interviewproces kwamen we tot de volgende conclusies:
• Participatie van bewoners wordt niet systematisch vormgegeven
• De veelheid aan participatiemethoden is samen te vatten aan de hand van drie
sturingsmodellen: (1) organisatiegestuurd (bij benadering: paternalisme), (2)
hybride gedreven (bij benadering: empowerment), en (3) maatschappelijk
gedreven (bij benadering: zelfsturing)
• Professionals hebben geen idee wat sociale weerbaarheid is en weten dan ook
niet hoe hun interventie – inclusief de participatiemethode – bijdraagt aan
sociaal weerbare wijken
Daar participatieprocessen bij interventies uit het Krachtwijkenbeleid ten dienste moeten
staan van het creëren van sociaal weerbare wijken (zie boven) hebben we vervolgens eerst
bureauonderzoek verricht naar de vraag ‘wat is sociale weerbaarheid?’. Hierbij borduurden
we voort op eerder bureauonderzoek naar sociale weerbaarheid. Uit dit bureauonderzoek
kwam onder andere naar voren dat er drie vormen van weerbaarheid zijn en dat de
weerbaarheid (zie paragraaf 1.4.1).
Door dit bureauonderzoek te combineren met de resultaten van de interviews, kwamen we
tot het inzicht om de drie sturingsmodellen te koppelen met de vormen van weerbaarheid. In
een drietal workshops met in totaal tweeëndertig professionals is dit idee samen met de drie
sturingsmodellen workshops voorgelegd en bediscussieerd. Voor velen bleek dit een ‘ahaerlebnis’:
citaat
9
je bent je hier wel vaag van bewust, maar door het zo systematisch voor je
te zien komt het echt tot leven. Hier kan ik echt wat mee en mij collega’s
ook. Het is echt een spiegel die we kunnen gebruiken in ons werk.
(respondent 15 [professional])
Tijdens deze workshops zijn tevens de succes- en faalfactoren van de drie sturingsmodellen
achterhaald en bediscussieerd. Deze workshops waren enerzijds gericht op het terugkoppelen
van resultaten en anderzijds op het controleren van de gevonden resultaten.
Het resultaat van dit evaluatieonderzoek is een systematische invulling van participatie van
bewoners in interventies gericht op het creëren van sociaal weerbare wijken.
5.4. Resultaten en conclusies
Tot zover hebben we laten zien dat participatie van bewoners in interventies veel positieve
effecten heeft op participatie van bewoners in de (buurt)samenleving maar dat er tegelijkertijd
problemen zijn bij het vormgeven van participatieprocessen. Participatieprocessen worden bij
interventies in het Krachtwijkenbeleid niet effectief ingezet om sociaal weerbare wijken te
creëren. De vraag is hoe we die participatieprocessen dan wel moeten vormgeven. In deze
Participatie van bewoners
| 125