Werken aan sociaal weerbare wijken - Instituut ISW

De nota spelen, bijvoorbeeld op een organisatiegestuurde manier door het wijkplatform
geloodst waardoor bewoners gefrustreerd raken en het beleid niet gaat over wat daadwerkelijk
belangrijk is. Een respondent verwoorde dit als volgt:
citaat
38
Nu wordt er vanuit het algemene naar het specifieke geredeneerd.
Regelmatig hoor ik dan [vanuit het wijkplatform] dat ze helemaal niets
met de nota kunnen. Het gaat de gemeente bijvoorbeeld om meer
speelplekken terwijl er hier genoeg speelmogelijkheden zijn. Het probleem
hier is veel meer hoe je een speelplek veilig houdt en wie er allemaal op
mag rondlopen. De gemeente formuleert dus beleid waarbij we nu al weten
dat er niet meer gespeeld gaat worden ondanks meer speelplaatsen. Als ik
dan terloops laat vallen dat ze [de gemeenteambtenaar] met het
wijkplatform in dialoog moeten, krijg ik te horen dat dat participatieterreur
is. Je ziet echter dat waar bewoners echt bijdragen of zelfs het touw
gedeeltelijk overnemen het resultaat veel duurzamer is. Wij gaan om vijf
uur weer naar huis. Zij wonen er vierentwintig uur per dag. Ze draaien ook
in het weekend. Ze zijn er dan echt mee verbonden. Het is dan hun ding.
Dan verandert er echt wat, ondanks de moeilijke problematiek in deze
wijk.
(respondent 21[professional])
In het algemeen zijn bewoners die zitting hebben in het wijkplatform niet asociaal weerbaar.
Een organisatiegestuurde werkwijze is dan ook niet de meest geschikte manier om participatie
in te richten. De bewonersleden van het wijkplatform zijn sociaal of niet weerbaar ten aanzien
van de beleidsproblematiek waar ze een advies over formuleren. Afhankelijk van de
(beleids)problematiek is een maatschappelijk of hybride gedreven werkwijze in het
wijkplatform in de meeste gevallen dan ook effectiever. De Malburgse manier, bijvoorbeeld,
leidt tot positieve resultaten en veel tevredenheid onder de Malburgers en de betrokken
Arnhemse instellingen.
De drie voorbeelden laten bij wijze van voorbeeld zien dat de geschiktheid van een
sturingsmodel geconditioneerd wordt door het zelforganisatorische vermogen van de
bewoners, buurt of wijk in kwestie. De voorbeelden laten op exemplarisch wijze zien dat de
mate van weerbaarheid bepalend is voor de effectiviteit van de interventie. Een
organisatiegestuurde werkwijze past het beste bij asociale weerbaarheid, een maatschappelijk
gedreven werkwijze bij sociaal weerbare bewoners en een hybride gedreven werkwijze
wanneer bewoners niet weerbaar zijn. Het op ideologische basis propageren van één van de
sturingsmodellen (en bijbehorende werkwijzen), zoals bijvoorbeeld door politici in Den Haag
vaak gedaan wordt, is dan ook niet effectief in het creëren van sociaal weerbare wijken.
5.5. Implicaties voor de praktijk
In dit hoofdstuk hebben we laten zien dat participatie van bewoners kan leiden tot veel
positieve effecten maar dat er sprake is van een problematisch ontwerp en uitvoering van
bewonersparticipatie in interventies uit het Krachtwijkenbeleid. Dit is een problematisch
gegeven omdat participatie van bewoners niet alleen veel positieve effecten heeft, maar ook
een noodzakelijke voorwaarde is om doelmatig te interveniëren. Bewoners bepalen immers de
142 | Werken aan sociaal weerbare wijken