Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 115
Deze regel is in de praktijk erg belangrijk. De bankier die aan een klant een
kredietopening toestaat en die, zolang laatstgenoemde van het hem ter beschikking
gestelde krediet geen gebruik heeft gemaakt, slechts een eventuele schuldeiser is (zie
supra, nr. 38), kan niettemin onmiddellijk zijn schuldvordering door zekerheden laten
beveiligen. (*1) En de voorwaardelijke eigenaar kan zijn eigendomstitel onmiddellijk
laten overschrijven om zijn recht, bij het in vervulling gaan van de voorwaarde, tegen
een latere overdracht te laten gelden. (*2)
Hij kan eveneens materiële handelingen stellen om het hem voorwaardelijk verschuldigde
goed te bewaren: hij mag dringende herstellingen laten uitvoeren, het goed
verzekeren, e.d.m.
168 De vraag of de schuldenaar bekwaam was om de voorwaardelijke verbintenis
aan te gaan, wordt beoordeeld in functie van de dag waarop de rechtshandeling werd
gesloten, en niet van de dag waarop de voorwaarde in vervulling gaat. (*3) En als een
nieuwe wet, tijdens de wachttijd, de geldigheidsvereisten komt wijzigen van de
rechtshandeling waaruit de voorwaardelijke verbintenis is voortgevloeid, blijft de
oude wet van toepassing op deze rechtshandeling, behoudens als de nieuwe wet terugwerkende
kracht heeft. (*4)
Dat het recht van de voorwaardelijke schuldeiser tijdens de wachtperiode meer is
dan een louter psychologische verwachting, blijkt zeer duidelijk uit het feit dat zijn
recht overgaat op zijn erfgenamen (art. 1179, tweede zin B.W.). Het aldaar neergelegde
beginsel geldt overigens ook bij het overlijden van de schuldenaar. (*5)
Het geldt echter niet voor de legatarissen (art. 1040 B.W.), noch voor de voorwaarde
die enkel door de persoon van de schuldeiser kon worden vervuld (het maken van een
schilderij b.v.).
Het voorwaardelijk recht van de schuldeiser kan ook onder de levenden worden
gecedeerd. Dit blijkt uit artikel 74 Hyp.W., dat analogisch mag worden uitgebreid.
(*6)
(*1) A. KLUYSKENS, Beginselen van Belgisch burgerlijk recht, I,De verbintenis, Antwerpen, 1948, 126, nr. 104.
(*2) H. DE PAGE (en R. DEKKERS), o.c., VII, 868, nr. 968.
(*3) P. VAN OMMESLAGHE, o.c., 766, nr. 8; Luik 30 november 1876, Pas. 1877, II, 54.
(*4) H. DE PAGE, o.c., I, nr. 166, 1° die dit feit verklaart door de terugwerkende kracht van de vervulde voorwaarde;
J. HERBOTS, ‘Contrat sous une condition suspensive’, noot onder Cass. 5 mei 1981, R.C.J.B. 1983, 212, nr. 9; P. POPE-
LIER, Toepassing van de wet in de tijd, inA.P.R., Gent, 1999, 52, nr. 79.
(*5) Ch. BEUDANT, Cours de droit civil français, 2e uitg., door R. BEUDANT en P. LEREBOURS-PIGEONNIÈRE,
VIII, Les Contrats et les Obligations, door G. LAGARDE, Parijs, 1936, nr. 749, a.
(*6) H. DE PAGE, o.c., VII, nrs. 472-473; P. VAN OMMESLAGHE, o.c., 766, nr. 7; G. MARTY en P. RAYNAUD,
Dr. civ., II-1, Les obligations, Parijs, 1962, 764, nr. 754, c.
Bijzondere overeenkomsten
OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)