Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

More documents

Recommendations

Info

VOORWAARDE – 132 VERBINTENISSENRECHT bonden. Die bezat de zaak immers en is dus het best geplaatst om te reageren tegen een bezitstoornis. (*1) 198 Als iemand anderzijds onder opschortende voorwaarde een onroerend goed aankoopt van een vermeende eigenaar, kan hij weliswaar verjaren tegen de ware eigenaar, maar zijn voorwaardelijke aankoopakte vormt geen wettige titel voor de verkorte verjaringstermijn van tien of twintig jaar (art. 2265 B.W.). Zolang de voorwaarde hangende is, draagt een voorwaardelijke vervreemdingsakte de eigendom niet over. Ondanks het feit dat de titel geacht wordt van meetaf eigendomsoverdragend te zijn geweest, als de voorwaarde wordt vervuld, begint de – verkorte – verjaring pas te lopen vanaf het in vervulling gaan van de voorwaarde. (*2) C. GEVOLGEN VAN DE VOORWAARDELIJKE VERBINTENIS, INDIEN DE VOORWAARDE UITBLIJFT (BIJ NIET-VERVULLING VAN DE VOORWAARDE) 199 De onzekerheid kan worden opgeheven doordat de voorwaarde in vervulling gaat. Maar ze kan natuurlijk evengoed worden opgeheven doordat de voorwaarde niet binnen de gestelde termijn in vervulling gaat of zodra het zeker is geworden dat ze niet in vervulling zal gaan. Vóór het cassatiearrest van 5 juni 1981 (*3) leerde men dat de verbintenis in die onderstelling niet ontstond, en evenzeer dat de rechtshandeling waaruit ze voortvloeide, geacht werd nooit te hebben bestaan. ‘Les effets de la défaillance de la con- (*1) H., L. en J. MAZEAUD, Leçons de droit civil, II-2, Biens, 7e uitg., door F. CHABAS, Parijs, 1989, 158, nr. 1400 en 225, nr. 1494; AUBRY en RAU, Cours de droit civil français, IV, 6de uitg. door E. BARTIN, Parijs, 1964, § 302, 103 en noot 50: ‘On ne comprendrait pas que [la rétroactivité]] pût, au détriment d’un tiers complètement étranger aux parties, modifier les conditions et les effets d’une prescription qui a régulièrement couru contre l’ancien propriétaire’ (wiens argumentatie echter wordt bestreden door BAUDRY-LACANTINERIE en BARDE, o.c., XIII, 47-48, nr. 822); H. EYGOUT, o.c., 221, nr. 314. (*2) ‘La condition rétroagit sans doute, en ce sens que la propriété est transférée dès le jour du contrat, si l’auteur est propriétaire; mais, dans notre espèce, l’auteur ne l’est point, la question est donc de savoir si l’acheteur qui est mis en possession pendant que la condition reste en suspens possède comme propriétaire en vertu d’un titre. Il possède, à la vérité, mais c’est malgré le titre; car le titre ne lui donne pas droit à la possession actuelle; [...] c’est plutôt un titre précaire’ (F. LAURENT, Principes de droit civil, XXXII, Brussel-Parijs, 1887, 422, nr. 398; vgl. L. LAROMBIERE, Théorie et pratique des obligations, I, Brussel, 1862, art. 1181, nr. 4; H. DE PAGE, o.c., VII, nr. 1294, a; M. PLANIOL en G. RIPERT, o.c., III, 2e uitg., door M. PICARD, nr. 705. Vgl. H., L. en J. MAZEAUD, II-2, o.c., 238-239, nr. 1506: ‘La rétroactivité de la condition conduirait à décider que le possesseur avait juste titre dès le jour où l’acte a été passé, que le délai d’usucapion court dès lors dès ce jour et pas seulement le jour de l’arrivée de la condition. S’il s’agit d’une condition résolutoire, l’arrivée de la condition anéantit l’acte rétroactivement. Peut-on se fonder sur cette rétroactivité pour décider que le titre n’a pas eu d’existence et, par suite, n’a pu conduire à l’usucapion décennale? On peut hésiter, dans l’un et l’autre cas, à pousser aussi loin les effets d’une fiction’. (*3) Arr. Cass. 1980-81, 1157, R.W. 1981-82, 246, met concl. Adv. Gen. H. LENAERTS, Pas. 1981, I, 1149, T. Aann. 1981, 297, met noot M.A. FLAMME, T.B.P. (Trim.) 1984, 145, met noot X. DIEUX, R.C.J.B. 1983, 199, met noot J. HERBOTS. OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005) Kluwer uitgevers
VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 133 dition sont extrêmement simples. S’il s’agit d’une condition suspensive, l’obligation ne prend pas naissance. Les parties sont dans la même situation que si elles n’avaient pas contracté’. (*1) Het arrest van 5 juni 1981 is terzake niet zeer duidelijk. Het overweegt immers: ‘Wanneer de voorwaarde ontbreekt, houdt de overeenkomst weliswaar op te bestaan en de voorwaardelijk aangegane verbintenis krijgt nooit uitvoering. Dit belet echter niet dat de niet-nakoming van verplichtingen tot schadeloosstelling aanleiding kan geven, [...], hoewel de overeenkomst intussen teniet is gegaan’. Deze formulering laat m.i. onvoldoende blijken dat de overeenkomst, naast voorwaardelijke, ook actuele rechten en plichten in het leven kan roepen. Niet-nakoming van deze actuele verbintenissen kan aanleiding geven tot de gemeenrechtelijke sancties bij wanprestatie. De voorwaardelijke verbintenissen bestaan dus definitief niet; de actuele verbintenissen en de rechtshandeling bestaan wel degelijk. De overeenkomst heeft zich als feit voorgedaan en het ontbreken van de voorwaarde kan dit feit niet ongedaan maken. Als echter alle rechtsgevolgen van de overeenkomst, en met name ook haar actuele rechtsgevolgen, hun beslag hebben gekregen, zou men eventueel ook kunnen zeggen dat de overeenkomst is tenietgegaan. 200 Het niet in vervulling gaan van de voorwaarde kan echter tot gevolg hebben dat er geen oorzakelijk verband bestaat tussen de fout van de voorwaardelijke schuldenaar en de schade. Onderstel dat A aan B een computer verkoopt onder de opschortende voorwaarde dat A tot ambtenaar wordt benoemd op het Ministerie van Financiën. Tijdens de wachttijd blijft A de computer gebruiken en maakt hem stuk; op de geplande datum wordt hij echter niet benoemd tot ambtenaar. Omdat de voorwaarde uitblijft, kan B geen aanspraak maken op de computer (*2); omdat die computer nooit moet worden geleverd, doet de risicovraag zich niet voor. Als de voorwaarde uitblijft, kan de schuldeiser derhalve geen schadevergoeding eisen wegens de niet-nakoming van de voorwaardelijke verbintenis. Hij kan echter wel schadevergoeding vorderen wegens de eventuele niet-nakoming van de actuele verbintenissen die uit de rechtshandeling voortvloeien en de aansprakelijkheid van zijn wederpartij is contractueel en niet (quasi-)delictueel. (*3) Zo werd, in het geval dat aanleiding gaf tot het cassatiearrest van 5 juni 1981, betoogd dat de gemeente die met een aannemer een overeenkomst van aanneming van werk had gesloten, deze aannemer ervan diende op de hoogte te brengen dat de gunning van de opdracht door de toezichthoudende overheid niet was goedgekeurd. De omstandigheid dat de aannemer hiervan niet tijdig op de hoogte werd gebracht, kan (*1) H. DE PAGE, o.c., I, nr. 169; vgl. P. VAN OMMESLAGHE, Droit des obligations, Brussel, Presses Univ. Bruxelles, 1986-1996, 769, b. (*2) P. VAN OMMESLAGHE, o.c., 770, d, 3; gecit. concl. Adv. Gen. H. LENAERTS, 248. Wanneer de voorwaarde wel in vervulling gaat, is art. 1183 B.W. toepasselijk. (*3) Ph. GERARD, ‘Vers une définition nouvelle de l’obligation sous condition suspensive’, R.C.J.B. 1990, 108-128, nr. 18; voorzichtiger en minder affirmatief: J. HERBOTS, gecit. noot, 219, nr. 17. Bijzondere overeenkomsten OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)
Page 1 and 2:
VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 1
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 81
Page 131: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 13
Page 161: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 16
show all

Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?