Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 137
rugvorderen wegens onverschuldigde betaling. (*1) Tijdens de wachttijd had de betaling
geen rechtsgrond en na het verstrijken van de wachttijd, doordat de voorwaarde
niet in vervulling is gegaan (of doordat is komen vast te staan dat ze niet in vervulling
zal gaan), blijft ze zonder rechtsgrond.
Als de voorlopige eigenaar het goed echter tijdens de wachttijd vervreemdt aan een
derde C, en de opschortende voorwaarde blijft uit, dan behoort het goed definitief aan
C toe. Het uitblijven van de voorwaarde heeft immers tot gevolg dat het eigendomsrecht
van A, de voorlopige eigenaar, niet door dit van B, de voorwaardelijke verkrijger,
in het gedrang wordt gebracht. A heeft aan C een zakelijk recht overgedragen dat
weliswaar, en met terugwerkende kracht, zou moeten wijken voor het recht van B.
Maar, nu de voorwaarde niet in vervulling gaat, is A’s zakelijk recht definitief buiten
schot en is de eigendomsoverdracht van A naar C even definitief. (*2)
Wie, wegens het uitblijven van de opschortende voorwaarde, definitief eigenaar is
van de voorwaardelijk vervreemde zaak, draagt het risico van haar tenietgaan. Gaat
de vervreemde zaak tijdens de wachttijd teniet, terwijl nadien komt vast te staan dat
de voorwaarde zal uitblijven (art. 1176 B.W.), dan blijft het verlies voor rekening van
de definitieve eigenaar (die overigens ook de voorlopige eigenaar was).
207 Correlatief zal de vervreemding tijdens de wachttijd door B, voorwaardelijke
verkrijger, aan een derde C, geen enkel gevolg hebben, wanneer de opschortende
voorwaarde uitblijft. C, de rechthebbende van B, zal het eigendomsrecht slechts verwerven,
als de voorwaarde in vervulling gaat. Blijft ze uit, dan blijft alles bij het oude.
‘La cession [...] d’une propriété conditionnelle s’analyse en réalité en un contrat
ferme, mais aléatoire, comparable à la vente d’un coup de filet. L’acquéreur ne saurait
donc prétendre que la défaillance de l’événement anéantit par contrecoup la cession
dont il a bénéficié’. (*3)
III. De gevolgen van de ontbindende voorwaarde (*4)
208 De lezer weet ondertussen dat de ontbindende voorwaarde die toekomstige en
onzekere gebeurtenis is, waarvan de verwezenlijking de werking van de verbintenis
doet eindigen. Volgens de artikelen 1168 en 1183 B.W. doet de vervulling van de
voorwaarde de verbintenis zelf teniet.
(*1) Cass. 7 oktober 1982, Arr. Cass. 1982-83, 215, Res iura imm. 1983, 95.
(*2) BAUDRY-LACANTINERIE en BARDE, o.c., XIII, 64, nr. 850.
(*3) Jur. civ., art. 1181-82, nr. 38.
(*4) Zie daarover G. BAUDRY-LACANTINERIE, Traité théorique et pratique de droit civil, XIII, door G. BAUDRY-
LACANTINERIE en L. BARDE, Parijs, 1907, 73-87, nrs. 864-899; M. PLANIOL en G. RIPERT, Traité pratique de droit
civil français, VII, 2e uitg., door P. ESMEIN, J. RADOUANT en G. GABOLDE, Parijs, 1954, 379-401, nrs. 1030-1046;
A. KLUYSKENS, Beginselen van burgerlijk recht, I,De verbintenis, Antwerpen, 1948, 131-134, nrs. 109-112.
Bijzondere overeenkomsten
OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)