Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 59
neerleggen, voorzover diens oordeel met inachtneming van de redelijkheid en billijkheid
werd gevormd en de grenzen van de redelijkheid niet overschrijdt. (*1) Indien
de privédetective, in het gegeven voorbeeld, het maandinkomen van de huurder (en
eventueel van zijn partner), zijn uitgavenpatroon en de samenstelling van zijn gezin
en zijn vermogen heeft meegedeeld, alsmede zijn beroep en eventueel dit van zijn
levenspartner, en een en ander kan staven met bewijzen, zou de verhuurder die deze
gegevens onvoldoende acht, in strijd met de goede trouw handelen. De verhuurder
kan dus niet willekeurig de bevindingen van de detective als onvoldoende en als irrelevant
van de hand wijzen; de detective moet die gegevens vermelden die voor een
normaal voorzichtig en oppassend verhuurder voldoende zijn om de solvabiliteit van
de huurder te beoordelen.
87 In een verkoop op proeving (ad gustum) (art. 1587 B.W.) is er geen verkoop,
zolang de koper de te proeven goederen niet heeft geproefd en aanvaard. Men analyseert
deze zgn. verkoop meestal als een eenzijdige verkoopbelofte, waaraan nog een
constitutief element van de koop ontbreekt, nl. de instemming van de koper. (*2) Aldus
gezien, is er van een voorwaarde, laat staan een louter potestatieve voorwaarde
geen sprake. De koper op proeving moet de ‘aangekochte’ goederen (wijn b.v.) proeven,
en moet dan beslissen of hij al dan niet wenst te kopen.
Eventueel – maar minder orthodox (zie supra, nr. 34) – zou men de verkoopverbintenis
van de verkoper kunnen beschouwen als afhankelijk van een voorwaarde,
die dan inderdaad (behoudens andersluidende bedoeling van de partijen) (*3) louter
potestatief zou zijn. De potestativiteit ligt bovendien langs de zijde van de schuldenaar
van de prijs, de koper; maar mag niet tot misbruik van recht leiden. (*4)
Een verkoop op proef (art. 1588 B.W.) wordt daarentegen in de regel gesloten onder
de opschortende voorwaarde dat de proef een positief resultaat zal opleveren. Dit
laatste is een objectief feit, dat eventueel door een deskundige kan worden vastgesteld.
De koper is dus voorwaardelijk gebonden, omdat hij het intreden van de voorwaarde
niet kan beïnvloeden. Een en ander onderstelt evenwel dat de criteria waaraan het
verkochte goed moet beantwoorden van tevoren zijn vastgesteld, en van objectieve
aard zijn: deze wagen kan b.v. een snelheid halen van 130 km per uur; hij verbruikt
weinig (?) benzine (dit zou beter cijfermatig gepreciseerd worden); en hij biedt zitcomfort
(ook dit laatste criterium zou beter worden geobjectiveerd: ruimte voor minimum
vier personen van hoogstens 2 m lang en 1 m breed, enz.). (*5)
(*1) Vgl. ASSER-HARTHAMP, o.c., nr. 168.
(*2) H. DE PAGE, o.c., IV, uitg. 1975, nrs. 258 e.v.
(*3) H. DE PAGE, o.c., IV, nr. 261.
(*4) J. GHESTIN, Traité de droit civil. Les obligations. Le contrat: formation, Parijs, 1988, 271, nr. 241; J. GHESTIN en
B. DESCHé, La vente, Parijs, 1990, 631, nr. 564, noot 47. Als men deze laatste restrictie aanbrengt, zal men de ‘voorwaarde’
eerder als eenvoudig potestatief beschouwen.
(*5) H. DE PAGE, o.c., IV, nr. 253.
Bijzondere overeenkomsten
OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)