Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

More documents

Recommendations

Info

VOORWAARDE – 120 van het daarmee gepaard gaand eventueel recht op vervulling van de voorwaarde), kan overigens, zoals betoogd, onmiddellijk aanleiding geven tot actuele rechten en plichten. 175 Meteen moge gebleken zijn dat de stelling dat de voorwaardelijke verbintenis tijdens de periode van onzekerheid al dan niet bestaat, vrij, zo niet volledig irrelevant is. (*1) De reële vraag is in welke mate de voorwaardelijke schuldeiser, zolang de voorwaarde hangt, zijn verwachting mag beveiligen. Het antwoord op deze cruciale vraag hangt helemaal niet af van de bewering dat de voorwaardelijke verbintenis (niet) bestaat, noch van de bewering dat de overeenkomst bestaat, al is de uitvoering van de verbintenis geschorst. Beide concurrerende theorieën hebben geen enkele verklarende waarde. 176 Toch moge herinnerd worden aan de artikelen 16, eerste lid en 17 W. Reg. Een rechtshandeling waarbij een onroerend goed wordt vervreemd onder opschortende voorwaarde, wordt geregistreerd tegen het algemeen vast recht, zolang de voorwaarde niet in vervulling is gegaan. Bij de vervulling van de voorwaarde wordt het specifiek of evenredig recht eisbaar, mits toerekening evenwel van het reeds geheven recht (art. 16, tweede lid W. Reg.). Het verschuldigd evenredig recht wordt berekend 1° naar het tarief dat van kracht was op de datum waarop het recht aan de Staat zou verworven zijn geweest, indien de handeling onvoorwaardelijk was geweest, en 2° op de belastbare grondslag op de dag van de vervulling van de voorwaarde. De fiscale wetgever sluit aldus meer aan bij het cassatiearrest van 9 februari 1933. (*2) B. DE GEVOLGEN VAN DE VERVULDE OPSCHORTENDE VOORWAARDE VERBINTENISSENRECHT 177 Allereerst, en volledigheidshalve, zij aangestipt dat deze gevolgen van rechtswege intreden. Het is dus niet vereist dat de schuldeiser de schuldenaar in gebreke zou stellen of dat hij aan de rechter zou vragen om deze gevolgen te doen intreden. (*1) Vgl. R. KRUITHOF, H. BOCKEN, e.a., ‘Overzicht van rechtspraak. Verbintenissen’, T.P.R. 1994, 212, nr. 25: ‘Uit het voorgaande volgt dat voor beide zienswijzen [het al dan niet bestaan van de voorwaardelijke verbintenis] iets te zeggen valt. Het gezichtspunt waaruit men het probleem benadert is verschillend, maar het uiteindelijk resultaat is nagenoeg hetzelfde. Het gaat dus grotendeels om een discussie over de vraag of het glas half vol dan wel half leeg is’. (*2) Vgl. J. VAN HOUTTE, Beginselen van het Belgisch Belastingsrecht, Gent, 1966, I, 416, nr. 401: ‘De [voorwaardelijke] rechtshandeling is immers geldig gesloten, maar bestaat nog niet actueel’; F. WERDEFROY (Registratierechten, 2e uitg., Antwerpen, 2002, I, 495-496, nr. 554) poogt meer aansluiting te vinden bij het arrest van 5 juni 1981; hij schrijft dan ook: ‘Hoe dan ook, vóór de verwezenlijking van de voorwaarde is er in de opvatting van de fiscale wetgever nog geen ‘volgroeide’ verbintenis aanwezig’; F. DEMERÉ, ‘Vente parfaite ou sous condition. Résolution d’une vente sous seing privé. Aspects civils ou fiscaux’, Rec. gén. enr. not. 2000, 116-117, nr. 11.1; zie ook inzake schenkingen S. LUST, ‘Schenkingen/Opschortende en ontbindende voorwaarde: fiscale aspecten’, in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE, Schenking (Handboek Estate Planning 2), Brussel, 2005, 415-419, waar een interessant arrest van het Hof van Cassatie van 5 februari 2004 wordt vermeld (www.cass.be). OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005) Kluwer uitgevers
VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 121 178 Zoals reeds gezegd en zoals uitdrukkelijk bepaald in artikel 1179 B.W., werkt de vervulde voorwaarde terug tot op de dag waarop de verbintenis is aangegaan. Indien A derhalve zijn huis te Brussel aan B verkoopt op 1 januari 2005, onder de opschortende voorwaarde dat B aldaar tot rechter wordt benoemd, en wanneer deze voorwaarde op 30 april 2005 in vervulling gaat (doordat B, met ingang van die datum, effectief tot rechter in Brussel wordt benoemd), dan wordt de overeenkomst geacht op 1 januari 2005 onvoorwaardelijk te zijn aangegaan en wordt B vanaf die datum als eigenaar van het huis beschouwd. De wachttijd wordt uitgewist en alles wordt geregeld alsof B vanaf 1 januari 2005 eigenaar was. 179 Vooraleer in te gaan op de terugwerkende kracht van de voorwaarde, past het vooraf de juridische regeling te schetsen, zoals die er, na de vervulling van de opschortende voorwaarde, uitziet. Gemakshalve, maar ook gelet op artikel 1179 B.W. dat met zoveel woorden de terugwerkende kracht voorschrijft, zullen deze rechtsgevolgen van de vervulling van de voorwaarde worden voorgesteld ofwel als een toepassing van de retroactiviteit ofwel als een uitzondering erop. 1. De terugwerkende kracht van de vervulde voorwaarde 180 Vermelden we allereerst enkele regels die we reeds ontmoetten bij de bespreking van het recht van de voorwaardelijke schuldeiser op de normale vervulling van de voorwaarde en die dus evengoed, zo niet beter kunnen worden verklaard door diens actueel recht op de ‘natuurlijke’ vervulling van de voorwaarde. Men herinnere zich immers hoe de schuldeiser zijn eventueel recht aan derden kan overdragen en hoe het op zijn erfgenamen overgaat. Men herinnere zich eveneens hoe het recht van de schuldeiser tijdens de wachttijd reeds kan worden beschermd door een hypotheek die rang inneemt op de dag van haar inschrijving (en dus niet op de dag waarop de voorwaarde in vervulling gaat). Men herinnere zich ten slotte dat, bij een wetswijziging tijdens de wachttijd, de voorwaardelijke rechtshandeling wordt beheerst door de wet ten tijde van het stellen van de rechtshandeling, tenzij de nieuwe wet terugwerkende kracht heeft. (*1) 181 Anderzijds maakt de terugwerkende kracht van de vervulde voorwaarde het mogelijk uit te leggen dat de uitvoeringshandelingen, waartoe de voorwaardelijke schuldeiser vóór het in vervulling gaan van de voorwaarde overging, na haar vervulling gevalideerd worden. Dit is, zo zal men zich herinneren (nr. 161), het geval voor de pauliaanse rechtsvordering: zelfs indien men de mening is toegedaan dat de voorwaardelijke schuldeiser die niet kan instellen tijdens de wachttijd, staat niets haar gel- (*1) H. DE PAGE, o.c., I, nr. 166, 1° en 3° beschouwt de tweede en derde van deze regels nochtans als een toepassing van de terugwerkende kracht. En POTHIER (Traité des Obligations, éd. BUGNET, II, 105, nr. 220-21), die de opstellers van de Code inspireerde bij de redactie van art. 1179, verklaarde aldus de overdraagbaarheid van het voorwaardelijk recht. Bijzondere overeenkomsten OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)
Page 1 and 2:
VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 1
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 69
Page 119: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 11
Page 161: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 16
show all

Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?