Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

VOORWAARDE – 118
VERBINTENISSENRECHT
mulering van het Hof niet van dubbelzinnigheid gespeend, omdat ze de voorwaardelijke
verbintenis op dezelfde voet lijkt te stellen als de verbintenis onder tijdsbepaling.
(*1)
Allicht mag men er echter van uitgaan dat het Hof ook wil zeggen dat de voorwaardelijke
verbintenis tijdens de wachttijd bestaat (*2), maar dat haar uitvoering is
geschorst.
Dit blijkt uit de conclusie van advocaat-generaal LENAERTS, die zich, zoals gezegd,
hoofdzakelijk, zo niet uitsluitend baseert op de leer van DE PAGE. Hij citeert
met name letterlijk de laatste zin van diens hierboven aangehaalde citaat (‘En allant
au fond des choses, on ne peut même pas dire que ce sont les obligations nées du
contrat qui n’existent pas. Ces obligations existent; ce n’est que leur exécution qui est
suspendue’). Advocaat-generaal LENAERTS voegt hier overigens oordeelkundig nog
aan toe: ‘Na het antwoord op de concrete vraag die onderhavige voorziening doet rijzen
– met name of er plaats is voor een vordering tot schadevergoeding – lijkt het me
niet zo belangrijk of de verbintenis bestaat dan wel of de uitvoering ervan opgeschort
is’. (*3) Toch drukt hij even later de mening uit dat de voorwaardelijke verbintenis
tijdens de wachttijd bestaat, al is het antwoord op deze ‘bestaansvraag’ z.i. minder
belangrijk.
173 Het arrest van 5 juni 1981 leert dan ook hoofdzakelijk – wat eigenlijk bijna
vanzelfsprekend is – dat de overeenkomst die aanleiding geeft tot een voorwaardelijke
verbintenis, wel degelijk bestaat. Deze overeenkomst roept een aantal rechten en
plichten in het leven, waarvan sommige voorwaardelijk zijn, maar waarvan andere
actueel zijn en onmiddellijk gelden.
A sluit b.v. (*4) met B een overeenkomst, onder de opschortende voorwaarde van
de goedkeuring door een derde C. Er wordt bovendien bedongen dat de overeenkomst
geheim moet worden gehouden tijdens de wachttijd (of dat A intussen geen overeenkomst
met D mag sluiten [waarbij de overeenkomst A-D afhangt van de ontbindende
voorwaarde van de goedkeuring door C van de overeenkomst tussen A en B]). Op A
rust dan de actuele plicht tot geheimhouding, resp. mag A hic et nunc niet met D
contracteren.
De goede trouw en de redelijkheid kunnen ook meebrengen dat A zijn wederpartij
op de hoogte brengt van de niet-vervulling van de voorwaarde. (*5)
(*1) Sommige rechtsleer en rechtspraak getuigen overigens van deze dubbelzinnigheid; zie b.v. Antwerpen 20 mei 1996,
R.W. 1999-2000, 1068.
(*2) In Cass. 5 april 1993, R.W. 1993-94, 465 bevestigt het Hof expliciet het bestaan van een voorwaardelijk recht tijdens
de wachttijd (‘De duur van de maximale proeftijd in een arbeidsovereenkomst hangt af van het loon. Dit ‘loon’ omvat niet
alleen de bezoldigingen, maar ook alle voordelen die krachtens de arbeidsovereenkomst zijn verkregen. Het omvat met
name ook het voorwaardelijk recht op een dertiende maand. Dit voorwaardelijk recht op een dertiende maand bestaat
immers hangende de voorwaarde, ook al is de uitvoering van de verbintenis opgeschort’).
(*3) R.W. 1981-82, 246.
(*4) Vgl. J. HERBOTS, o.c., 219, nr. 16.
(*5) Vgl. conclusie Adv. Gen. LENAERTS, voor Cass. 5 juni 1981, R.W. 1981-82, 245 (249).
OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005) Kluwer uitgevers