Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 135
te wachten, was het Hof van Beroep te Brussel (*1) van oordeel dat beiden de helft
van de gemaakte en de nog te maken kosten moesten dragen. Wie in soortgelijke gevallen
het risico van het ontbreken van de voorwaarde moet dragen, moet worden
uitgemaakt op basis van alle relevante feitelijke gegevens, waaronder de bedoeling
van de partijen. Om discussies te vermijden, verdient het natuurlijk aanbeveling dat
dezen daarover een akkoord sluiten.
203 Als de voorwaarde uitblijft, staat het overigens aan de partij in wier voordeel ze
werd bedongen, vrij om afstand te doen van de voorwaardelijkheid van haar rechten
en verplichtingen. Het kan immers voorvallen dat de overeenkomst haar toch goed
uitkomt, zelfs indien de voorwaarde uitblijft. Wel moet haar wederpartij met deze afstand
akkoord gaan (art. 1134 B.W.).
De partijen kunnen eveneens van tevoren aan een van hen de mogelijkheid verlenen
om af te zien van de voorwaarde. ‘Le mécanisme conditionnel s’analyse alors de
façon plus complexe, puisqu’il se décompose en deux conditions; l’une casuelle –
l’événement survient ou non –, l’autre, dans l’hypothèse où l’événement ne survient
pas, purement potestative, les bénéficiaires de cette condition pouvant décider ou non
de se prévaloir de cette défaillance’. (*2)
In die zin kan het in verkoopsovereenkomsten van onroerende goederen vrij frequent
voorkomend beding worden geïnterpreteerd, waarbij de koper van de aankoop
kan afzien, indien hij binnen een bepaalde termijn geen lening of bouwvergunning
verkrijgt. Op het eerste gezicht komt een dergelijke verkoop neer op een eenzijdige
verkoopbelofte, omdat de koper niet verbonden lijkt. Hij kan immers passief blijven,
wanneer hij de verkoop niet wil realiseren, maar hij kan ook eigenaar worden, zelfs
indien hij de gewenste lening of vergunning niet verkrijgt. Het ligt echter meer voor
de hand het beding aldus te interpreteren dat het aan de koper de mogelijkheid biedt
om van de voorwaarde af te zien. In werkelijkheid zijn er dan, in die optiek, drie
mogelijkheden. (i) Ofwel vraagt de koper een lening aan en verkrijgt hij die; de verkoop
is dan volwaardig. (ii) Ofwel vraagt de koper een lening aan, maar wordt die
hem geweigerd. Dan heeft de koper de keuze ofwel van de verkoop af te zien ofwel
van de voorwaarde, en de verkoop niettemin als onvoorwaardelijk te beschouwen. (iii)
Ofwel blijft de koper passief, en vraagt hij geen lening (of vergunning) aan. ‘En décidant
de ne pas entamer le processus qui fait courir les chances de réalisation ou de
défaillance de la condition, il choisit, comme le lui permet le contrat, de passer d’une
(*1) Brussel 21 november 1979, J.T. 1980, 296; P. VAN OMMESLAGHE, o.c., 771, f; vgl. Gent 5 april 1979, R.W. 1979-
80, 2721.
Volgens ASSER-HARTKAMP (o.c., IV-1, 139, nr. 180) komt dit in de regel hierop neer dat prestatie wordt verricht
onder de ontbindende voorwaarde dat de opschortende voorwaarde uitblijft. Men kan zich immers weliswaar verbinden
onder opschortende voorwaarde, maar men kan de toegezegde prestatie niet onder opschortende voorwaarde verrichten.
Men verricht de prestatie of men verricht ze niet.
(*2) Vgl. Cass. fr. 13 oktober 1999, J.C.P. 2000, I, 237, met noot J. ROCHFELD.
Bijzondere overeenkomsten
OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)