Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

VOORWAARDE – 142
gepresteerd werd, moet worden teruggegeven. Wat de voorwaardelijke schuldenaar
aan de schuldeiser betaalde, kan hij van hem, na de vervulling van de voorwaarde,
terugvorderen als onverschuldigd betaald.
Wordt een verkoop ontbonden, dan wordt de verkoper geacht steeds eigenaar te
zijn gebleven. De (ex-)verkoper moet dus de koopsom terugbetalen, en de (ex-)koper
moet het verkochte goed overdragen met al zijn aanwassen. Als hij daartoe niet meer
in staat is (hij heeft b.v. het goed vervreemd aan een derde die niet meer verontrust
kan worden, of het goed is door zijn fout tenietgegaan), dan is hij schadevergoeding
verschuldigd, die eventueel gecompenseerd kan worden met de terug te betalen koopsom.
(*1)
Alle zakelijke rechten die de verkrijger onder ontbindende voorwaarde aan derden
toestond, vervallen. De verkrijger wordt immers geacht nooit eigenaar te zijn geweest,
vermits zijn recht, door de vervulling van de ontbindende voorwaarde, ontbonden
wordt en nooit heeft bestaan. Vooruitlopend op het betoog in het volgende hoofdstuk,
kan men echter evengoed, zo niet beter zeggen dat het recht van de verkrijger onder
ontbindende voorwaarde met ontbinding was bedreigd, en dat hij aan derden slechts
een recht kon overdragen dat eveneens met ontbinding was bedreigd. Nemo plus iuris
ad alium transferre potest quam ipse habet. (*2)
Anderzijds worden de vervreemdingen die de verkoper onder ontbindende voorwaarde
toestond, door de vervulling van de voorwaarde met terugwerkende kracht
gevalideerd. Wegens de vervulling van de voorwaarde, wordt hij opnieuw eigenaar en
hebben zijn rechtsverkrijgers niets meer te vrezen. De verkoper beschikte over geen
recht, maar hij kon een recht verwerven op de vervreemde zaak. Het recht van zijn
rechtsverkrijgers is even ‘sterk’ als het zijne. (*3)
De rang van de hypotheken die hij, tijdens de wachttijd, toestond, wordt bepaald
door de datum van hun inschrijving. (*4)
2. Uitzonderingen op de terugwerkende kracht
VERBINTENISSENRECHT
218 Net zoals het geval was voor de opschortende voorwaarde, stellen we vast dat
de vervulling van de ontbindende voorwaarde weliswaar principieel terugwerkt, maar
dat deze terugwerking een groot aantal uitzonderingen telt.
Allereerst kunnen de partijen overeenkomen dat de vervulde ontbindende voorwaarde
niet zal terugwerken. Zo kan de schenker die iemand begiftigde onder een
ontbindende voorwaarde, de begiftigde niettemin de toelating geven het geschonken
(*1) ASSER-HARTKAMP, Verbintenissenrecht, I,De verbintenis in het algemeen, Deventer, 2004, 137, nr. 178.
(*2) BAUDRY-LACANTINERIE en BARDE, o.c., 45, nr. 817; A. KLUYSKENS, De verbintenis, o.c., 132, nr. 109.
(*3) BAUDRY-LACANTINERIE en BARDE, o.c., nr. 818.
(*4) BAUDRY-LACANTINERIE en BARDE, o.c., 83, nr. 890.
OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005) Kluwer uitgevers