Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

More documents

Recommendations

Info

VOORWAARDE – 24 VERBINTENISSENRECHT zou worden via een percentage van de uitgekeerde winst. De bestuurder had in dat geval slechts recht op het hem toegekende percentage, indien de algemene vergadering van de aandeelhouders het bestaan van winsten bevestigde én bovendien besliste dat deze winsten geheel of gedeeltelijk zouden worden uitgekeerd. ‘Ce droit qu’a [...] l’administrateur [...] est, dans le cas où il est stipulé qu’il est rémunéré par un pourcentage sur les bénéfices distribués, le droit de ne pas être privé de tantièmes, à la condition qu’il existe des bénéfices et dans l’éventualité où l’assemblée générale en décide la distribution’. (*1) In werkelijkheid hing het recht op tantièmes van de bestuurder in onderhavig geval zowel van een voorwaarde af – het bestaan van een reële nettowinst – als van een eventualiteit – de beslissing van de algemene vergadering over de bestemming van deze winst. In de conclusie voor dit arrest betoogde toenmalig advocaat-generaal W. GANS- HOF VAN DER MEERSCH: ‘Le droit éventuel est un droit encore imparfait, en formation et qui ne réunit pas toutes les composantes nécessaires à son existence... Le droit éventuel se décompose en deux éléments. Il comprend un droit qui précède le droit de créance. Avant la naissance de ce droit de créance existe un droit présent, distinct de ce dernier, un droit à ce droit de créance, si celui-ci vient à naître’. (*2) Het eventueel recht is een juridisch beschermde verwachting. Men merke op dat de definitie van DE PAGE en die van GANSHOF VAN DER MEERSCH niet samenvallen. Volgens de eerste definitie – die van DE PAGE – is een verkoop, waarbij de verbintenis van de verkoper afhankelijk wordt gesteld van het aangaan door de koper van de verbintenis om de koopsom te betalen, een onvolmaakte koop. De verkoper heeft slechts een eventueel recht op de koopsom, zolang de koper zich niet heeft verbonden om de koopsom te betalen. Volgens de tweede definitie – die van GANSHOF – beschikt de verkoper eerst dan over een eventueel recht op de koopsom, wanneer zijn hoop om de koopsom te verkrijgen, enigermate juridisch beschermd wordt, in die zin dat de weigering van de koper om zich effectief te verbinden tot sancties kan leiden ten voordele van de verkoper (of indien de weigering van de verkoper om tot de verkoop over te gaan, tot sancties kan leiden ten voordele van de koper). Daarom lijkt de tweede definitie me verkieslijker; de eerste omvat immers ook verwachtingen die geen enkele juridische betekenis hebben. Van een eventueel recht is bij uitstek sprake, wanneer de rechtshandeling slechts geleidelijk totstandkomt en het een zekere tijd duurt vooraleer al haar constitutieve bestanddelen verenigd zijn, terwijl men toch, in afwachting van de vervolmaking van de rechtshandeling, aan de partij(en) een zekere rechtsbescherming wil verlenen. (*3) (*1) Conclusies GANSHOF VAN DER MEERSCH voor dit arrest, Pas. 1957, I, 918, kol. 2. Vgl. Cass. 1 december 1960, Arr. Cass. 1961, 304; 16 januari 1964, R.W. 1964-65, 473; 18 juni 1970, Arr. Cass. 1970, 981; Rb. Brussel 13 mei 1948, J.T. 1949, 204. (*2) Gecit. concl., Pas. 1957,I, 920, kol. 2. (*3) Vgl. O. MILHAC, La notion de condition dans les contrats à titre onéreux (B.D.P., nr. 286), Parijs, 2001, 86-90, nrs. 244-253. OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005) Kluwer uitgevers
VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 25 33 Enigszins vooruitlopend op het verdere betoog, kan nu reeds worden gesteld dat het regime van het eventueel recht niet samenvalt met dat van het voorwaardelijk recht. Net als een voorwaardelijk gerechtigde, kan de eventueel gerechtigde bewarende maatregelen treffen (art. 1180 B.W.), tot behoud van zijn verwacht recht. Hij kan zijn recht ook aan anderen overdragen, zowel onder de levenden als voor de tijd dat hij er niet meer zal zijn; het is immers een werkelijk recht, en dus meer dan een loutere verwachting. Zo beschikt de optiehouder (zie daarover verder, nrs. 34-35) over bepaalde rechten (*1), wanneer de optieverlener het goed vervreemdt aan een derde tijdens de optietermijn. Wel moet worden opgemerkt dat optie- en voorkeurrechten vaak uit aanzien des persoons van de optiehouder worden toegekend. Terwijl het voorwaardelijk recht, bij de vervulling van de voorwaarde, zijn gevolgen met terugwerkende kracht afwerpt, heeft het van de eventuele gebeurtenis afhankelijk recht pas gevolgen vanaf het ogenblik dat het recht volwaardig wordt. Immers pas dan wordt de rechtshandeling volledig. (*2) Volgens zekere rechtsleer (*3) zou tussen het voorwaardelijk en eventueel recht ook een verschil bestaan nopens de toepasselijkheid van artikel 1178 B.W. (zie daarover verder, nr. 154). Wie op een foutieve wijze verhindert dat een eventueel recht volwaardig wordt, is tot schadeloosstelling gehouden. Hij heeft immers het recht van de houder van het eventueel recht op de verwerving van het toekomstig recht gekrenkt. Artikel 1178 B.W. vermijdt anderzijds dat schade intreedt door de voorwaarde als vervuld te beschouwen, terwijl het aansprakelijkheidsrecht de geleden schade herstelt. Dit onderscheid gaat weliswaar in vele gevallen op, maar kan toch niet tot algemene regel worden verheven. Bovendien kan ook de krenking van een belang tot schadeloosstelling aanleiding geven. 34 Zoals reeds aangegeven, vindt men een sprekend voorbeeld van een eventueel recht in de contractbelofte en, meer algemeen (*4), in het voorcontract. Een contractbelofte is immers een overeenkomst – en geen eenzijdige rechtshandeling – waarbij een persoon zich jegens een andere verbindt om met hem, volgens zijn goeddunken, in de toekomst een overeenkomst te sluiten, waarvan de inhoud althans in hoofdzaak voldoende bepaald of bepaalbaar is. De contractbelofte creëert derhalve in het vermogen van de belover of optiegever een definitieve verbintenis met betrekking tot een later te sluiten overeenkomst, volgens het goedvinden van de be- (*1) B. TILLEMAN, o.c., 276-279. (*2) Men denke b.v. aan de verkoop ad gustum (art. 1587 B.W.), die, voor zijn totstandkoming, vereist dat de koopwaar wordt geproefd door de aspirant-koper. Wanneer dit proeven heeft plaatsgehad, kan de verkoop totstandkomen, maar zonder terugwerkende kracht (J. GHESTIN en B. DESCHÉ, La vente, Parijs, 1990, 632); H. EYGOUT, De l’effet rétroactif de la condition accomplie, Ussel (Frankrijk), 1922, 80, nr. 89. (*3) M. DE VOS, o.c., 924-925, nr. 579 en 941-944, nrs. 593-595. (*4) Zie daarover o.m. H. DE PAGE, o.c., II (1962), nrs. 504-513 en IV (1972), nrs. 240-247bis; B. TILLEMAN, o.c., 207-270, nrs. 512-706; ASSER-HARTKAMP, Verbintenissenrecht, II, Algemene Leer der Overeenkomsten volgens het nieuwe Burgerlijk Wetboek, 2001, nr. 74. Bijzondere overeenkomsten OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)
Page 1 and 2: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 1
Page 23: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 23
Page 75 and 76:
VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 75
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161:
show all

Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?