Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 123
ment accomplis (constitution d’hypothèque par exemple) tombent comme faits par
quelqu’un qui n’était pas le verus dominus’. (*1)
184 Sommige auteurs leren (*2) dat de vervulde voorwaarde niet terugwerkt als de
opschortende voorwaarde potestatief is. Wanneer A aan B een goed verkoopt onder
een potestatieve voorwaarde [Als A naar Parijs gaat] en hetzelfde goed daarna onvoorwaardelijk
verkoopt aan C, zou de vervulling van de opschortende voorwaarde
diens recht onverlet laten. Wel zou de verkrijger onder opschortende voorwaarde de
vervreemder in schadeloosstelling kunnen aanspreken. De vervreemder kan immers
de actuele verkoop aan C niet tenietdoen door de potestatieve voorwaarde waarvan de
voorwaardelijke verkoop aan B afhangt, te vervullen.
LAURENT (*3) weerlegt deze opvatting in zijn eigen enigszins hautaine stijl als
volgt: ‘On oppose l’intérêt des tiers, l’intérêt du second acquéreur. Le vendeur peut-il
lui enlever son droit en accomplissant, après la vente, une condition qui dépend de sa
seule volonté? La réponse à l’objection est très facile et elle est péremptoire. Avant
d’invoquer le droit du second acquéreur, il faudrait voir s’il a un droit: or, au moment
où il a traité avec le vendeur, il y avait déjà une première vente, conditionnelle il est
vrai, mais pouvant devenir pure et simple par l’accomplissement de la condition. Il
suit de là que le second acquéreur traite lui-même sous condition, c’est-à-dire q’il ne
peut acheter valablement que si la première vente ne s’accomplit pas, c’est comme
si’il disait: ‘J’achète, si vous n’allez pas à Paris’. Tout ce que le législateur doit faire
pour sauvegarder les intérêts des tiers, c’est de prescrire la publicité des transactions
immobilières; c’est ce qui a été fait en Belgique et en France’.
In feite berust de door LAURENT bestreden opvatting overigens op een verwarring
tussen de eenvoudig en de louter potestatieve voorwaarde.
185 Wanneer de nieuwe eigenaar gehuwd is onder het (wettelijk) stelsel van
gemeenschap van aanwinsten en de voorwaarde vervuld wordt na de huwelijkssluiting
(of na de akte houdende wijziging van het huwelijksvermogensstelsel (art. 1395
B.W.)), blijft het door hem voorwaardelijk aangekochte goed eigen en valt het niet in
het gemeenschappelijk vermogen. (*4)
(*1) H. DE PAGE, ibid.
(*2) AUBRY en RAU, Cours de droit civil français, IV, 6e uitg., door E. BARTIN, Parijs, § 302, blz. 109-110, en noot
66.
(*3) F. LAURENT, Principes de droit civil, XVII, 4e uitg., Brussel-Parijs, 1887, 105-106, nr. 86; in dezelfde zin:
BAUDRY-LACANTINERIE en BARDE, o.c., nr. 825; PLANIOL en RIPERT, o.c., VII, nr. 1038.
(*4) H. DE PAGE (en R. DEKKERS), o.c., X-1, 325, nr. 266, a.
Bijzondere overeenkomsten
OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)