Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 61
men de arbeidsovereenkomst overigens zou interpreteren zoals de feitenrechter, zou
ze wellicht andermaal nietig zijn, omdat de verbintenis van de werkgever niet bepaald
was (art. 20, 1° Arbeidsovereenkomstenwet).
Analoge bedenkingen kunnen worden geformuleerd bij het reeds vermelde cassatiearrest
van 18 juni 1970. (*1) Het betrof een beding waarbij de aan een handelsvertegenwoordiger
toekomende commissie van 15 % van de door een naamloze vennootschap
gerealiseerde winst werd vervangen door 15 % van de winst die naar de reserves
van de vennootschap werd overgebracht. Er werd opgeworpen dat de vennootschap
naar eigen goeddunken bij beslissing van haar algemene vergadering over de naar de
reserves over te brengen winst beslist, waaruit werd afgeleid dat het een verbintenis
onder louter potestatieve voorwaarde betrof. De feitenrechter aanvaardde deze kwalificatie,
op basis van een aantal feitelijke elementen – waaronder hoofdzakelijk het
gedrag van de organen van de naamloze vennootschap, waaruit hij opmaakte dat de
vennootschap zichzelf slechts effectief verbonden achtte onder een louter potestatieve
voorwaarde. Over deze feitelijke appreciatie kunnen wij (net zomin als het Hof van
Cassatie trouwens) ons moeilijk uitspreken. Wel zou misschien de vraag kunnen worden
gesteld of de beslissing van de algemene vergadering nopens het naar de reserves
over te brengen deel van de winst wel volledig willekeurig, dan wel conform de beginselen
van deugdelijk vennootschapsbestuur en op basis van bedrijfseconomische
criteria wordt genomen. (*2)
90 Hiermee te vergelijken valt de verkoop van een pakket aandelen voor de som
van 600.000 BEF, welke prijs echter voor herziening vatbaar is. De in de overeenkomst
bedongen prijs geldt enkel, voorzover hij na onderzoek door de koper kan worden
aanvaard. De rechter (*3) is allereerst van oordeel dat er, bij gebrek aan een bepaalbaar
voorwerp, geen overeenkomst totstandkwam. Het beding krachtens welk de
koper, na een door een derde te houden due diligence onderzoek, zich slechts definitief
zal binden, indien dit onderzoek voor de koper aanvaardbaar zou zijn, houdt, volgens
de rechter, in dat de koper uiteindelijk zelf kon beslissen of hij al dan niet zou
overgaan tot de aankoop van de aandelen. Het beding wordt derhalve opgevat als een
zuiver potestatieve voorwaarde.
(*1) Arr. Cass. 1970, 981.
(*2) L. FRÉDÉRICQ, Traité de droit commercial belge, V, Gent, 1950, 770, nr. 542.
(*3) Rb. Hasselt 7 september 1998, Venn. & Fisc. 1998, 286. Bestaan er geen objectieve en redelijke criteria nopens de
aanvaardbaarheid van de resultaten van een due diligence onderzoek? Zie ook J. HERBOTS en S. STIJNS, ‘Overzicht van
rechtspraak. Bijzondere overeenkomsten. 1995-1998’, T.P.R. 2002, 106, nr. 22.
Bijzondere overeenkomsten
OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)