Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

More documents

Recommendations

Info

VOORWAARDE – 84 D. DE TOEPASSINGSSFEER VAN DE VOORWAARDE 1. De voorwaarde is gebaseerd op de partijwil VERBINTENISSENRECHT 124 De voorwaarde is een modaliteit van een recht of van een verbintenis. Dit recht of deze verbintenis vloeien zelf voort uit een rechtshandeling, voor de geldigheid waarvan een aantal constitutieve bestanddelen vereist zijn. Wanneer de rechtshandeling volmaakt is, zullen haar rechtsgevolgen, de rechten en de plichten van de partijen, normalerwijze intreden. De partijen kunnen de werking (of het blijven voortduren) van deze rechten en/of verbintenissen echter van een voorwaarde afhankelijk maken. De voorwaarde is dus steeds op de partijwil gebaseerd, op een contract of een eenzijdige rechtshandeling, aanbod, testament of... (*1), aldus het postulaat waarvan de doctrine blijkt uit te gaan. (*2) Eerder (zie supra, nrs. 40 e.v.) werd weliswaar betoogd dat sommige rechtshandelingen, ongeacht het feit of de partijen ze al dan niet voorwaardelijk sloten, hun rechtsgevolgen pas afwerpen (of deze rechtsgevolgen verliezen), mits zekere voor hun effectiviteit gestelde feiten zich voordoen. Men spreekt in dit verband ook van voorwaarden uit de aard van de zaak of van wettelijke voorwaarden. (*3) De bieder aan wie het goed, in het raam van een procedure tot uitvoerend beslag op onroerend goed, wordt toegewezen, wordt slechts effectief eigenaar van het goed, indien een hoger (*1) P. VAN OMMESLAGHE, Droit des obligations, Brussel, 1996, vol. 3, 761, 5°; J. ROODHOOFT e.a., Bestendig Handboek Verbintenissenrecht, Verbintenissen onder voorwaarde (door B. CLAESSENS), Antwerpen, losbl., nr. 2522; Jur. civ., art. 1168-1174 (door J.J. TAISNE), nr. 66; Ph. MALAURIE en L. AYNÈS, Cours de droit civil, VI.Les obligations, vol. 3, Le régime général, Parijs, 2001, 125: ‘La condition a généralement une origine volontoire’ (eigen cursivering); G. MARTY en P. RAYNAUD, Droit civil, II-1, Les obligations, Parijs, 1962, 758, nr. 758: ‘La condition résulte la plupart du temps et presque toujours de la convention’; M. PLANIOL en G. RIPERT, Traité pratique de droit civil français, VII, Obligations, 2e uitg, Parijs, 1954, 371, nr. 1024: La dépendance de l’obligation vis-à-vis de l’événement envisagé doit être l’œuvre de la volonté des parties’. De thans afgeschafte art. 960 e.v. B.W. (herroeping van een schenking door de geboorte van een kind) vormen een mooi voorbeeld van een wettelijke ontbindende voorwaarde, ofschoon H. DE PAGE (o.c., VIII, nr.710) leert dat het regime van deze ontbinding niet volledig gelijk te schakelen is met dit van een conventionele onbindende voorwaarde. (*2) Dit postulaat wordt door sommigen in twijfel getrokken. Aldus merkt O. MILHAC (La notion de condition dans les contrats à titre onéreux, Parijs, 2001, 393, nr. 1042) vrij sarcastisch op: ‘’La reconnaissance d’une condition suspensive d’origine légale fut toujours contestée par une partie de la doctrine. L’affirmation selon laquelle la condition de l’article 1168 ne peut être que d’origine conventionnelle et non légale court comme un long frémissement tout au long de notre XXe siècle de sorte que cette affirmation désormais profondément ancrée dans les mœurs juridiques est parfois plus psalmodiée que vérifiée’. (*3) Volgens een cassatiearrest van 30 april 1990 (Arr. Cass. 1989-90, 1126; vgl. Cass. 11 april 1994, Soc. Kron. 1994, 283) vloeit een verplichting, opgelegd door een bij K.B. algemeen verbindend verklaarde cao, niet voort uit een door de werkgever aangegane verbintenis, maar uit een regeling die, hoewel zij geen door de overheid uitgevaardigde verordening is, niettemin ingevolge een overheidshandeling de rechtskracht van een algemene verordening heeft. Via art. 23 van de cao-Wet integreren dergelijke bepalingen, en dus ook de voorwaardelijke verbintenissen die ze eventueel creëren, zich van rechtswege in de individuele arbeidsovereenkomsten waarvoor de betrokken cao verbindend is, eventueel met automatische substitutie en conversie van conflicterende bepalingen in de individuele arbeidsovereenkomst (zie daarover M. DE VOS, Loon naar Belgisch arbeidsovereenkomstenrecht, Maklu, Antwerpen-Apeldoorn, 2001, 935, nr. 588 en 337, nr. 185). Het cassatiearrest van 30 april 1990 ligt in het verlengde van het arrest van 14 april 1980 (R.W. 1980-81, 113, met concl. van Adv. Gen. H. LENAERTS), en bevestigt de reglementaire aard van de normatieve bepalingen van een algemeen verbindend verklaarde cao. OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005) Kluwer uitgevers
VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE – 85 bod binnen vijftien dagen uitblijft. Men zal zich echter herinneren dat men de kwalificatie van deze effectiviteitsvereisten als ‘voorwaarde’ kan betwijfelen. 125 Een voorwaarde moet echter niet expliciet worden bedongen. Maar het bestaan van de wil om een recht (of een verbintenis) van een onzekere gebeurtenis te laten afhangen, moet wel vaststaan. (*1) Een voorwaarde wordt niet verondersteld. Zo werd de aankoop van een wagen met de duidelijke bedoeling van de koper om hiervoor een financiering te verkrijgen, beschouwd als een overeenkomst onder stilzwijgende opschortende voorwaarde van het verkrijgen van de financiering. (*2) Omdat de wet het bouwen van een villa zonder bouwvergunning verbiedt, mag men er anderzijds van uitgaan dat de overeenkomst tussen een aannemer en de eigenaar van een perceel grond om op dit perceel een villa te bouwen, werd aangegaan onder de stilzwijgende opschortende voorwaarde van het verkrijgen van de vereiste vergunning. (*3) En, wanneer in een onderneming het personeel wordt verdeeld over de onderneming zelf en een uit haar voortkomende onderneming, stemt de werknemer met zijn overheveling naar de nieuwe onderneming slechts in onder de impliciete ontbindende voorwaarde van een effectieve werkhernieuwing op de overeengekomen datum. (*4) Blijft deze werkhervatting uit, dan wordt de werknemer geacht zijn toestemming niet te hebben gegeven, en is hij in dienst gebleven van de oorspronkelijke onderneming. 126 Ook inzake giften en huwelijksvoordelen worden soms stilzwijgende voorwaarden aangenomen. Wanneer de (aanstaande) echtgenoten b.v. aan elkaar, de eerststervende aan de langstlevende, een schenking van toekomstige goederen, een contractuele erfstelling dus, toestaan, gebeurt dit meestal onder de (ontbindende) voorwaarde dat de begiftigde niet van tafel en bed noch uit de echt gescheiden is. Soms hebben de (aanstaande) echtgenoten (of hun notaris) echter nagelaten deze voorwaarde in de gift op te nemen. De rechtspraak is dan wel eens geneigd de contractuele erfstelling afhankelijk te maken van een impliciete voorwaarde in die zin. Een zodanige interpretatie is zeer wel verdedigbaar, wanneer de (aanstaande) echtgenoten de toekenning van een eigenlijk huwelijksvoordeel expliciet afhankelijk (*1) P. VAN OMMESLAGHE, o.c., III, 761, 8°; Bestendig Handboek Verbintenissenrecht, nr. 2522; S. BEYAERT, ‘Koop onder opschortende voorwaarde’, Not.Fisc.M.2004, 158, nr. 13; ASSER-HARTKAMP, Verbintenissenrecht, deel I, De Verbintenis in het Algemeen, Deventer, 2004, 128, nr. 166; J.D.A. DEN TONKELAAR (Opschortende en ontbindende voorwaarden volgens BW en NBW, inStudiepockets Privaatrecht, nr. 31, Zwolle, 1983, 12-13), geeft enige interessante jurisprudentiële voorbeelden; Antwerpen 13 november 1979, B.R.H. 1980, 199. (*2) Rb. Namen 19 juni 1970, J.L. 1970-71, 149; Luik 30 januari 1990, Rec. gén. enr. not. 1992, 184, J.L.M.B. 1990, 1234, met noot JEUNEHOMME; vgl. Brussel 22 april 1976, Res et iura imm. 1976, 253; Kh. Mechelen 7 oktober 1993, D.C.C.R. 1994-95, 150, met noot O. SCHUERMANS. De aankoop van een onroerend goed wordt echter niet ondersteld te zijn aangegaan onder de voorwaarde van het verkrijgen van een hypothecaire lening (Luik 25 april 1997, Rev. not. b. 1999, 47). (*3) Brussel 21 november 1979, J.T. 1980, 26; vgl. Antwerpen 13 november 1979, B.R.H. 1980, 196; Rb. Turnhout 5 december 1961, R.W. 1961-62, 1357. (*4) Arbh. Brussel 26 juni 1976, T.S.R. 1977, 50. Bijzondere overeenkomsten OBO – Afl. 65 (4 oktober 2005)
Page 1 and 2:
VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 1
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 33
Page 83: VERBINTENISSENRECHT VOORWAARDE - 83
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161:
show all

Hoofdstuk 3. MODALITEITEN VAN VERBINTENISSEN

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?