Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

hovudet først (fig. 7 og fig. 9). Pisa og San Gimignano finn vi òg eksempel på at syndarar er
hengte opp ned (fig. 27 og fig. 46).
Motivet er skildra i Peters openbaring: her er ”opp-ned-motivet” gjennomgåande. Dei
kvinnene som avla born i utruskap vert her hengte i håret over ei brennande myr, medan
mennene som låg med dei heng i føtene med hovudet ned i myra 594 . Menn og kvinner som
hang med hovudet ned med brennande faklar foran ansikta og slangar som åt på dei, er skildra
i den koptiske versjonen av Paulus’ openbaring. Dette var praktsjuke kvinner som pynta seg
med maling og oljer og gjekk i kyrkja for å lokke til seg menn 595 . I følgje Cohen var jødar
straffa ved at dei vart hengt opp ned i heile Europa (medan kvinner nesten aldri vart hengt; dei
vart brente eller levande gravlagt.) 596 . Vidare får vi vite at ”opp-ned-henging” i
utgangspunktet var reservert for morderiske dyr, ofte grisar, og at to hundar ofte vart hengt
opp saman med jøden. Det var tydelegvis vanleg å setja likskapsteikn mellom jødar og dyr i
mellomalderens straffemetodar, slik ein i måleriet straffa sodomittar som dyr 597 .
Legenda om trollmannen Simon Magus dannar grunnlaget for nemninga av synda simoni, og
vert oftast framstilt medan han fell hovudstups ned til bakken og døyr, etter å ha blitt
bekjempa av Peter 598 . Simon Magus står som inkarnasjonen på den døydelege synda det er å
forsøke å kjøpe seg til gudegitte evner. Han ville kjøpe Peters evne til å meddele Den heilage
ande. Han vann Neros gunst på grunn av kreftene sine, og han utfordra Peter og Paulus i
diverse kunster. Men apostlane vann over Simon med omsyn til å skulle vekkje dei døde opp
att til livet, og Simon flaug av garde støtta av demonar. Peter bad til Gud om at han måtte
staggast, og Simon falt til jorda og døydde 599 . I dei aktuelle helvetesframstillingane er han
som person framstilt mellom beina på Satan saman med mellom andre Nero, eller han fødast
av Satan, eller Satan held han i handa si. I San Gimignano vert han identifisert ved ein
narrehatt med namn på (fig. 44). I Helvete i Padova er synda simoni meir generelt
representert, ved at ein biskop velsignar ein annan fordømt for pengar (fig. 19). I
Strozzikapellet vert simonistane straffa ved at dei er stappa med hovudet først inn i eit hol, og
fotsålene deira står i brann (fig. 34). Dette motivet er henta frå Dantes nittande song av
594 James, 1924 (Apocalypse of Peter, frå det "akhmimske" fragmentet), v. 24, s. 509
595 James, 1924 (Apocalypse of Paul), vers 39, s. 545
596 Cohen, 1989, s. 411
597 Cohen, 1989, diskuterar det eventuelle rasehatet som låg bak ei slik identifisering av jødar med dyr
598 Henderson, Oxford, 1981, s. 41
599 James Hall, Dictionary of Subjects and Symbols in Art, London, 1974, s. 242
134