Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

Det vart antyda ein visuell allegori, der folk kunne sjå at om dei braut republikkens lovar,
risikerte dei evig pinsle i tillegg til straffa på jorda. På denne måten kan ein kanskje seie at
kunsten (her: skodespelet) påverka røynda og ikkje omvendt. Uansett kva som eventuelt
påverka kva, øvde både kunsten og dei offentlege avrettingane ein tilnærma lik funksjon; dei
var to av få muligheter regjeringa hadde til å bringe bodskap og vise sin autoritet til folket 60 .
Ein av dei andre funksjonane til den offentlege straffa var hemn over ugjerninga og resultata
av henne. Eit tredje aspekt, som Edgerton peiker på, er at straffa òg skulle funger som ei
soning av den synd-befengte sjela til forbrytaren, slik at Gud kanskje kunne sjå i nåde til han
om han framstod heltemodig, stoisk og martyrliknande nok. Eit siste poeng er at straffa var
forventa å skulle reflektere den kriminelle handlinga si natur, eller forbrytarens sosiale
status. 61
Offentlege avrettingar
I Firenze fanst det tre avrettingsmetodar som var vanleg praksis: halshogging, henging og
brenning. Halshogging var reservert kriminelle frå overklassene, henging var for dei av lågare
sosial status og for særskilt avskyelege lovbrot, medan brenning var sjeldan og førekom berre
ved ekstremt kjetteri og gjentatt sodomi 62 .
Halshogging var som sagt reservert overklassen. Halshogging symboliserar ei fråtaking av
”krona”, dvs. av rank og status, og kongar, dronningar og adelege som var skulda for
bedrageri fekk oftast gjennomgå denne straffa. I Toscana var det vanlegast at halshogginga
føregjekk medan den dømte sat knelande, ”vendt mot Gud”, medan hovudet vart hogd av
bakfrå. Den dømte fekk slik ein ærefull og verdig død, samstundes som han vert fråtatt æra,
eller ”krona” ved ein ”av-hoding” 63 .
I høve til den meir krenkande halshogginga med hovudet på hoggestabben, kunne nok biletet
av den dømtes kneling i påvente av døden ha ein viss glans, og inspirere ein kunstnar eller to.
Edgerton peiker på at det ikkje finst mange kunstverk der martyrar er hengt, sjølv om det
historisk sett var slik dei vart avretta. I staden er dei framstilte som halshogd i knelande
60 Esther Cohen, “Symbols of culpability and the universal language of justice: the ritual of public executions in late medieval
Europe”, History of European Ideas, II, 1989, s. 407-408
61 Edgerton, 1985, s. 132
62 Edgerton, 1985, s. 129 og s. 135
22