Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

på kleda til figurane, medan Polzers analyse er basert på politiske tilhøve, og kjem fram til
same resultat 302 .
Sjølve dommedagsframstillinga er den best bevarte fresken i syklusen, og med unnatak av
storleiken til Helvete og til Maria, følgjer den det tradisjonelle skjemaet for Dommedag (fig.
31). Som i Padova går apostlane, englane, dei utvalde og fordømte saman i ein einskap, og er
ikkje strengt delt opp i felt slik vi kjenner frå mosaikken i Baptisteriet og andre
dommedagsframstillingar som følgjer det bysantinske skjemaet. Det tradisjonelle hierarkiet
og symmetrien er likevel tilstede: Kristus og Maria er krona og omgitt av kvar sin mandorla
sentralt i biletet, englar flyr omkring dei med pasjonssymbol, apostlane sit i rader på sidene,
og nedanfor står dei fordømte oppstilt ved Kristi venstre hand, og dei utvalde ved høgre handa
åt frelsaren. Kristus viser dei fordømte særskilt merksemd, idet heile gesten hans er vigd
fordømming av dei fortapte. Offner & Steinweg kommenterar det spesielle ved at Maria her er
likestilt med Kristus, og meiner det viser ei integrering av dei to temaene Dommedag og
Paradis der Himmeldronninga ofte sit tronande saman med Kristus 303 . Då denne syklusen
ikkje har noka eiga paradisframstilling, verkar det ikkje usannsynleg at det er difor Maria har
fått ein slik prominent plass. Nedanfor Kristus og Maria ser vi englar som bærer bannarar og
bles i trompetar, medan dei fører dei oppståtte til høgre eller venstre i biletet. Nedst ser vi at
dei døde står opp frå gravane sine, og dei fordømte vert ført mot fjellet som er inngangen åt
Helvete. Vi skal sjå nærare på dei fordømte i neste del av oppgåva, men vi kan foreløpig
merke oss den særlege gestikken til fleire av individa i denne flokken (fig. 31), der fleire held
hendene for munnen som teikn på desperasjon. Dei frelste held armane opp som teikn på
takksemd og age.
Fresken som viser Helvete førestiller eit fjell, og er delt inn i 7 parallelle band for dei ulike
straffane til syndarane, med ein enorm Lucifer i sentrum. Dette er blitt forbunde med Dantes
Helvete. I følgje Lorenzi er der likevel ikkje mange direkte referansar til diktet 304 , medan
Barbara K. Dodge mellom anna viser til fleire inskripsjonar identifiserte som utdrag frå
Dantes Inferno, men viser òg at kunstnaren har latt seg inspirere av fleire både litterære og
visuelle kjelder, og har dratt nytte av tradisjonelle motiv og komposisjonsmønster. 305 I
302 J. Polzer, 1964, s. 468
303 Richard Offner & Klara Steinweg, Corpus of Florentine Painting, sect. IV, I, Andrea di Cione, New York, 1962, s. 44
304 Lorenzi, 1997, s. 36
305 For diskusjon av verkets samband med Dante og andre litterære kjelder: sjå Dodge, 1978, s. 93-105
71