Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

More documents

Recommendations

Info

Dei rasande finn vi i det tredje registret på venstre side av Satan 315 . Desse syndarane krafsar på og riv i kvarandre, bit seg sjølve i hendene, og vert kvelte av slangar. Nede til venstre sit to kvinner og riv i kvarandre, ho til høgre hyler og gapar høgt og det renn blod ut av munnen hennar. I midten av feltet er ein mann med armane heva opp føre seg, og ser ut til å rive og slite i seg sjølv. Denne syndaren lar raseriet gå utover seg sjølv, og er saman med dei som bit seg sjølv i handa (her og blant dei fordømte i Dommedag) eksempel på sjølvskade som vi tidlegare har sett i Torcello og Baptisteriet i Firenze. To sjøvmordarar, ein mann og ei kvinne, er hengte i krokar i halsen over til høgre i biletet. I følgje Dodge er det mogleg at den mannlege sjølvmordaren er Pilatus, på grunnlag av inskripsjonar som no er tapte, men som kan sporast på eit fotografi av verket frå før 2. verdskrig 316 . Fråtsarane finn vi i sirkelen til høgre 317 . Syndarane er plasserte omkring eit bord spekka med delikatesser som dei ikkje får lov til å forsyne seg av. Ein gulgrøn djevel står bak ei av kvinnene ved bordet, og klorer henne på brystene så blodet renn. Til venstre i feltet skimtar vi to nakne syndarar, mykje større enn alle dei andre, med hendene bakbundne og torturerte av ein djevel med høygaffel. Dei gapar av smerte medan dette skjer. Nedst i feltet ligg ein syndar på bakken og vert tvinga til å ete ekskrementa til ein djevel 318 . Havesjuke er synda illustrert nedst til venstre 319 . Til høgre vert dei gjerrige torturert: tungene deira er dratt ut av munnen med tang, flytande gull hellast inn i munnen på ein syndar, og ein syndar vert sagd i to av djevlar. Nedst til høgre finn vi dei vellystige som vert plaga og piska av djevlar. Her er mellom anna ein syndar som ligg heilt forvridd, og samanknytt på hender og føter av slangar, og vert spidda horisontalt medan ein annan syndar støttar han med tennene (fig. 29). Ein djevel raker i elden for å grille han. Desse er truleg sodomittar, og vi gjenkjenner scenen både frå mosaikken i San Giovanni og Giottos freske i Padova. Han som er spidda har ein narrehatt på hovudet. Bak denne scenen er ei kvinne, også med narrehatt, torturert av slangar og djevlar. Satan (fig. 26) 315 Manglar illustrasjon, sjå fig. 25 316 Dodge, 1978, s. 135, note 96 317 Manglar illustrasjon, sjå fig. 25 318 Lorenzi, 1997, s. 38; og Dodge, 1978, s. .95 319 Manglar illustrasjon, sjå fig. 25 74
Lucifer er grøn, sit i flammene og dekkjer sentrum av verket. Ansiktet er dekt av tjukk pels, han har to horn og tre ansikt, som det stikk halvgomla syndarar utifrå munnane på. Kroppen hans er ganske menneskeleg, men han har nokre merkelege sirkulære perforasjonar på kroppen som Lorenzi foreslår er ein slags rustning 320 . Føtene hans er rovfuglklør, som dei også er i Padova og i Niccolo og Giovanni Pisanos preikestolar (også i seinare helvetesframstillingar). Han har to slangar kveila om armane, og som i Padova og Baptisteriet held han to nakne syndarar i armane. To andre syndarar som ser ut til å ha blitt spytta ut er ramma inn av eld på brystet hans. Ansiktet (ein ser berre det som vender forover) er menneskeliknande, men nasen er stor og litt lang, liksom hundeaktig. Han har ein hårete vagina istaden for ein penis, som han føder ein syndar med. I følgje Dodge vart namna til somme av syndarane rett under Satan identifisert i eit trykk frå det 15. hundreåret: Han som fødast er Simon Magus, erkesimonisten 321 . Blant sju krona figurar, som ikkje kan tydast på grunn av tilstanden til verket, men som sit fast under klørne til Lucifer, er Nebucchadnezzar, Julian Apostaten, Attila, og ein uidentifisert persisk konge. 322 3.6 Sta Croce, Firenze, Andrea di Cione / Orcagna, ca. 1345 Tidlegare har ein antatt at den øydelagde freskossyklusen i Santa Croce av Andrea di Cione, eller Orcagna, bror av Nardo di Cione, var utført etter svartedauden og etter Nardo di Ciones Dommedag i Strozzikapellet, Sta. Maria Novella. Mellom andre meinte Offner & Steinweg at det truleg var utført etter 1359 og før 1368 (Andreas død) 323 . Forskarane er no einige om at verket er frå omkring 1345 324 . Dermed er verket den første monumentale illustrasjonen av Dantes Inferno, då Nardo di Ciones Dommedag vart malt i 1351-57. Det kan heller ikkje relaterast til svartedauden, som kom i 1348. Trass usemjene er likevel forskarane einige på eitt generelt punkt: at Orcagna fritt har latt seg inspirere av diktet til Dante, og av freskosyklusen i Pisa. 320 Lorenzi, 1997, s. 38 321 Meir om Simon Magus i kap. 4.1, under avsnittet ”kjente personar”; kap. 4.3 under avsnittet ”Opp ned”; og Georg Henderson, “The damnation of Nero, and related themes”, i A. Borge & A. Martindale (red.), The Vanishing Past: Studies in medieval art, liturgy and metrology presented to Christopher Hohler, Oxford, 1981, s. 41 322 Dodge, 1978, s. 93 (og note 88 s. 135) 323 Offner & Steinweg, sect. IV, I, 1962, s. 43 324 Ulrike Ilg ““Multum valet laicis, qui similitudinibus gaudent externis… “ Andrea di Ciones Fresko des “Inferno” in Santa Croce als Mittel der Katechese”, Bruckmanns Pantheon: internationale Jahrezeitschrift für Kunst, 56, 1998, s. 10; Gert Kreytenberg, “L’enfer d’Orcagna: La première peinture monumentale d’après les chants de Dante”, Gazette des Beaux-Arts, 114, 1989, s. 242 75
Page 1 and 2:
Kjent og ukjent i djevelsk ikonogra
Page 3 and 4:
*
Page 5 and 6:
3.9 Helvete i San Gimignano, Taddeo
Page 7 and 8:
som eg også ser som utslag av det
Page 9 and 10:
Avgrensinga av stad har fleire års
Page 11 and 12:
og Frankrike frå 1100-talet til 14
Page 13 and 14:
synder 15 . Men med omsyn til synde
Page 16 and 17:
Del I Presentasjon av verk og kjeld
Page 18 and 19:
Ved sidan av er det framstilt hovud
Page 20 and 21:
vidareutvikla i trecentokunsten. F
Page 22 and 23:
Det vart antyda ein visuell allegor
Page 24 and 25: skulle feste førestillingar om Gud
Page 26 and 27: opphøgde nakenheten ein kan finne
Page 28 and 29: Bøddelen og galgen: visuelle aspek
Page 30 and 31: hovudsakleg ein freistar, og opptre
Page 32 and 33: Fælsleg er det vi då har i vente:
Page 34 and 35: ein ikkje har full kontroll over kv
Page 36 and 37: Teologien og skolastikken Dei 7 hov
Page 38 and 39: for didaktiske preikar, som gjorde
Page 40 and 41: eller i St. Patricks Purgatorium, m
Page 42 and 43: presis måte, som gjerne kan vere g
Page 44 and 45: symboliserar hovmodet, og ein ulv,
Page 46: helvetespinslene enn av sæla i Par
Page 49 and 50: Marcovaldo og krinsen hans, og base
Page 51 and 52: På venstre side øvst i dommedagss
Page 53 and 54: sidan av dei som står opp frå gra
Page 55 and 56: illuminasjonane der heile Helvete e
Page 57 and 58: heile armen til ein syndar i munnen
Page 59 and 60: venstre i dette feltet er det engla
Page 61 and 62: Arena” i Padova, og innviinga skj
Page 63 and 64: i høveleg kontrast til dei ordna f
Page 65 and 66: liknande måtar som i Baptisteriet,
Page 67 and 68: Nede til høgre ser vi til slutt sj
Page 69 and 70: Orvieto seg narrativt frå venstre
Page 71 and 72: på kleda til figurane, medan Polze
Page 73: som førte ein antipaveleg propagan
Page 77 and 78: Ilg poengterar at Dantes tekst aldr
Page 79 and 80: og kroppen forfra, og likevel synas
Page 81 and 82: iletmediet på ein fundamentalt ann
Page 83 and 84: har ein hårlaus kropp, klør i sta
Page 85 and 86: Klo-føter har dei, fjørvom, breie
Page 87 and 88: iletverket. Giles meiner at dette v
Page 89 and 90: Uavhengig av om Andrea Bonaiuti ell
Page 91 and 92: problematisere dateringsspørsmåle
Page 93 and 94: NABUCCODINA, FARAO og EROD, og kans
Page 95 and 96: utlånar. Begge desse mennene vert
Page 97 and 98: Inngangen til Helvete Heilt nedst t
Page 99 and 100: Satan og djevlane gjennomgår ei en
Page 101 and 102: 101
Page 103 and 104: inndeling av hovudsyndene i 7 454 .
Page 105 and 106: overgangen mellom dei er naturleg o
Page 107 and 108: omverda, og i den samanhengen er do
Page 109 and 110: kan ha vore inspirert av dette moti
Page 111 and 112: (3:1). “For though in the sight o
Page 113 and 114: sine synder. Ein kvantitativ varias
Page 115 and 116: trollkvinna Erichto identifisert ve
Page 117 and 118: individet. Dei er populære represe
Page 119 and 120: mytologiske vesen, og var hemnvette
Page 121 and 122: Slangen i dikta Inne i kjempemonstr
Page 123 and 124: Satanfigurene i Baptisteriet, Orvie
Page 125 and 126:
satanfiguren; i ein del tidlegare h
Page 127 and 128:
3. Dei udøydelege ormane 4. Stanke
Page 129 and 130:
klare eksemplet blant desse verka p
Page 131 and 132:
Det groteske og seksualiteten I Bap
Page 133 and 134:
apokalypse skildrast det same motiv
Page 135 and 136:
Inferno, der Dante kjem i tale med
Page 137 and 138:
hans!” 611 . Her er djevelen nemn
Page 139 and 140:
grådige og det store, er likskapar
Page 141 and 142:
heile vestens gotikk. Den same tran
Page 143 and 144:
Djevelen 639 . Både Pan, satyren o
Page 145 and 146:
mangla eit sinn (”out of his mind
Page 147 and 148:
Croce og Strozzikapellet som er ins
Page 149 and 150:
iletteppe frå Skog i Sveirge, trul
Page 151 and 152:
”The great power of the cross is
Page 153 and 154:
Taddeo di Bartolos Helvete svært p
Page 155 and 156:
5 Moral og synd: det dyriske og det
Page 157 and 158:
likket hjå beista ser vi det menne
Page 159 and 160:
antikken, er apen tidleg oppfatta s
Page 161 and 162:
I Helvete i Padova er det ikkje nok
Page 163 and 164:
utishness, exceeding human vice and
Page 165 and 166:
epresentert både hjå Satan, djevl
Page 167 and 168:
6 Avslutning: Tankar omkring tid og
Page 169 and 170:
Litteraturliste Andreescu, Irina,
Page 171 and 172:
Friedman, John Block, ”Antichrist
Page 173 and 174:
Pettazzoni, R., ”The pagan origin
Page 175 and 176:
Illustrasjonsliste fig. 1. Dommedag
Page 177 and 178:
fig. 41. Andrea Bonaiuti da Firenze
Page 179 and 180:
Illustrasjonar fig. 2. Dommedag i S
Page 181 and 182:
fig. 8. Coppo di Marcovaldo, Dommed
Page 183 and 184:
fig. 15. Giovanni Pisano, Preikesto
Page 185 and 186:
fig. 19. Giotto di Bondone, Arenaka
Page 187 and 188:
fig. 25. Bounamico Buffalmacco, Cam
Page 189 and 190:
fig. 32. Andrea di Cione / Orcagna,
Page 191 and 192:
fig. 35. Nardo di Cione, Strozzikap
Page 193 and 194:
fig. 43. Taddeo di Bartolo, Collegi
Page 195 and 196:
fig. 51. Taddeo di Bartolo, Collegi
show all

Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?