Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

More documents

Recommendations

Info

Lorenzi gjer interessante observasjonar med omsyn til symbolikken til desse djevlane 432 . For å skremme betraktaren til anger og bot har dei trugande og bestialske framtoningar. Den gule djevelen har ein tust i panna som liknar eit horn, og som i følgje Lorenzi symboliserar homo selvaticus (Villmannen); eit sinn som er innslava i lettsindige, bestialske og korrupte instinkt 433 . Alle djevlane har dyreansikt og brutale uttrykk, som reflekterar den vonde naturen deira og den evige separasjon frå Paradis. Den hårete pelsen, skjegget og dei geiteaktige horna representerar dei viktigaste attributta til geita: dei var utestengt frå guddommeleg nåde, i motsetnad til lammet som tålmodig aksepterte å bli ofra. Geita representerar det Jødiske folket som fornekta Messias, slik djevlane var englar som falt med Lucifer i opprøyret i Himmelen 434 . Dyriske attributt satt i samband med menneskelege trekk for å denotere vondskap, kan generelt tolkast som ei frykt for ein invasjon av det kaotiske i det ordna og siviliserte menneskelege samfunn: ein frykt for å miste kontrollen over dette som verker ordna, og ei skremmande gjenkjenning av det dyriske og ukjente, i det menneskelege, kjente 435 . 3.9 Helvete i San Gimignano, Taddeo di Bartolo, 1393, 1408 eller 1413. Helvete i San Gimignano av Taddeo di Bartolo er det siste kunstverket vi her skal gjennomgå. Som tidlegare nemnt er det sparsamt med litteratur om denne fresken, dei fleste forskarar har konsentrert seg om andre verk av denne kunstnaren. Dateringa er likevel omdiskutert. I følgje Symeonides finst det inga dokument som seier noko om datering av freskane. Det har vore ein inskripsjon med datering på, men denne er øydelagt 436 . Della Valle daterte verket til 1393- 1394, og denne har blitt ståande som den vanlegaste oppfatninga i kunsthistoria 437 . Men då stilen i freskane i følgje Symeonides tyder meir på at dei er frå Taddeos seinare periodar, velgjer han å behandle dei som om dei skulle vere frå tidleg 1400-tal 438 . I følgje Baschet har også Enzo Carli datert freskane til 1413 439 . Om dei har rett i dette fører det oss i tilfelle ut over avgrensinga til denne oppgåva. Likevel har eg valt å inkludere verket utan å 432 Lorenzi, 1997, s. 47 433 Meir om Villmannen i kap. 4.4, s. 143 434 Meir om geita i kap. 4.4, s. 141 435 Meir om det dyriske i kap. 5: Moral og synd: det dyriske og det menneskelege 436 S. Symeonides, Taddeo di Bartolo, Siena, 1965, s. 38 437 Pere della Valle, Lettere Senesi, 1875, vol. II, s. 186; ref. frå S. Symeonides, Taddeo di Bartolo, Siena, 1965, s. 38 438 S. Symeonides, Taddeo di Bartolo, Siena, 1965, s. 39 439 J. Baschet, 1993, s. 637: E. Carli, La pittura italiana del Trecento, Venezia, 1981, s. 248-252 90
problematisere dateringsspørsmålet, då Taddeo di Bartolos Helvete i San Gimignano uansett høver inn i konteksten som avrundingsverket til trecentokunstens monumentale helvetesframstillingar. Dommedag, Himmelen og Helvete er i eit kontrakapell i (det tidlegare) inngangspartiet på vestveggen av kyrkja Collegiata i San Gimignano. Dei to inngangane var på kvar side av kapellet og dei som kom inn frå venstre sida ville, om dei snudde seg mot høgre, sjå under arkadebogen til veggen med Helvete (fig. 43), og dermed sjå rett over til Himmelen. Det omvendte gjeld sjølvsagt for dei som kom inn frå høgre. Øvst på vestveggen, omkring rosettvindauget, er framstillinga av Dommens Dag. Dommedag Øvst sit den dømmande Kristus i ein regnbogefarga mandorla omgitt av kjerubar. Han er ganske liten, og har høgre handa heva i velsigning, medan vestre armen er lagt om livet hans. På Kristi høgre side er Maria, og på venstre Johannes Døyparen, begge saman med ein engel som blæs i dommedagsbasunen. Heile feltet har himmelblå bakgrunn, og verket har ganske klare, reine fargar med rosapreg. I feltet nedanfor sit dei tolv apostlane identifiserte ved inskripsjonar. Dei sit på ei lang trone og draktene deira er i det same klare fargespektret; rosa, gult, oransje og grønt. Alle har bøker på fanget i tillegg til andre attributt. Det er ein viss samhandling og dynamikk over apostlane, men dei er ikkje merksame på kva som skjer omkring dei, dei vender seg ikkje utover det feltet dei er plasserte i. Nedanfor apostlane er ei enorm framstillinga av St. Sebastian, skytshelgenen til San Gimignano. Himmelen Veggen til venstre for Dommedag er dekkja av ei framstilling av Himmelen. Øvst sit Kristus og Maria Himmeldronninga i ein regnbogefarga sirkel, under dei er ein skare av englar som spelar musikk og tilbed dei. Nedst er helgenane og dei frelste som skodar dette synet. Dei mannlege er plassert i forgrunnen, og dei kvinnelege rett bak. Saman med dei kvinnelege helgenane er det ganske mange kvinner utan glorie, fleire av dei med langt ljost utildekt hår, truleg unge ugifte kvinner. I sentrum av himmelframstillinga, litt nede, er verket heilt øydelagt. Diana Norman refererar forøvrig til eit fotografi av verket tatt før ei bombing under andre verdskrig som skada verket, som viser ein prominent kvinnefigur nett på denne 91
Page 1 and 2:
Kjent og ukjent i djevelsk ikonogra
Page 3 and 4:
*
Page 5 and 6:
3.9 Helvete i San Gimignano, Taddeo
Page 7 and 8:
som eg også ser som utslag av det
Page 9 and 10:
Avgrensinga av stad har fleire års
Page 11 and 12:
og Frankrike frå 1100-talet til 14
Page 13 and 14:
synder 15 . Men med omsyn til synde
Page 16 and 17:
Del I Presentasjon av verk og kjeld
Page 18 and 19:
Ved sidan av er det framstilt hovud
Page 20 and 21:
vidareutvikla i trecentokunsten. F
Page 22 and 23:
Det vart antyda ein visuell allegor
Page 24 and 25:
skulle feste førestillingar om Gud
Page 26 and 27:
opphøgde nakenheten ein kan finne
Page 28 and 29:
Bøddelen og galgen: visuelle aspek
Page 30 and 31:
hovudsakleg ein freistar, og opptre
Page 32 and 33:
Fælsleg er det vi då har i vente:
Page 34 and 35:
ein ikkje har full kontroll over kv
Page 36 and 37:
Teologien og skolastikken Dei 7 hov
Page 38 and 39:
for didaktiske preikar, som gjorde
Page 40 and 41: eller i St. Patricks Purgatorium, m
Page 42 and 43: presis måte, som gjerne kan vere g
Page 44 and 45: symboliserar hovmodet, og ein ulv,
Page 46: helvetespinslene enn av sæla i Par
Page 49 and 50: Marcovaldo og krinsen hans, og base
Page 51 and 52: På venstre side øvst i dommedagss
Page 53 and 54: sidan av dei som står opp frå gra
Page 55 and 56: illuminasjonane der heile Helvete e
Page 57 and 58: heile armen til ein syndar i munnen
Page 59 and 60: venstre i dette feltet er det engla
Page 61 and 62: Arena” i Padova, og innviinga skj
Page 63 and 64: i høveleg kontrast til dei ordna f
Page 65 and 66: liknande måtar som i Baptisteriet,
Page 67 and 68: Nede til høgre ser vi til slutt sj
Page 69 and 70: Orvieto seg narrativt frå venstre
Page 71 and 72: på kleda til figurane, medan Polze
Page 73 and 74: som førte ein antipaveleg propagan
Page 75 and 76: Lucifer er grøn, sit i flammene og
Page 77 and 78: Ilg poengterar at Dantes tekst aldr
Page 79 and 80: og kroppen forfra, og likevel synas
Page 81 and 82: iletmediet på ein fundamentalt ann
Page 83 and 84: har ein hårlaus kropp, klør i sta
Page 85 and 86: Klo-føter har dei, fjørvom, breie
Page 87 and 88: iletverket. Giles meiner at dette v
Page 89: Uavhengig av om Andrea Bonaiuti ell
Page 93 and 94: NABUCCODINA, FARAO og EROD, og kans
Page 95 and 96: utlånar. Begge desse mennene vert
Page 97 and 98: Inngangen til Helvete Heilt nedst t
Page 99 and 100: Satan og djevlane gjennomgår ei en
Page 101 and 102: 101
Page 103 and 104: inndeling av hovudsyndene i 7 454 .
Page 105 and 106: overgangen mellom dei er naturleg o
Page 107 and 108: omverda, og i den samanhengen er do
Page 109 and 110: kan ha vore inspirert av dette moti
Page 111 and 112: (3:1). “For though in the sight o
Page 113 and 114: sine synder. Ein kvantitativ varias
Page 115 and 116: trollkvinna Erichto identifisert ve
Page 117 and 118: individet. Dei er populære represe
Page 119 and 120: mytologiske vesen, og var hemnvette
Page 121 and 122: Slangen i dikta Inne i kjempemonstr
Page 123 and 124: Satanfigurene i Baptisteriet, Orvie
Page 125 and 126: satanfiguren; i ein del tidlegare h
Page 127 and 128: 3. Dei udøydelege ormane 4. Stanke
Page 129 and 130: klare eksemplet blant desse verka p
Page 131 and 132: Det groteske og seksualiteten I Bap
Page 133 and 134: apokalypse skildrast det same motiv
Page 135 and 136: Inferno, der Dante kjem i tale med
Page 137 and 138: hans!” 611 . Her er djevelen nemn
Page 139 and 140: grådige og det store, er likskapar
Page 141 and 142:
heile vestens gotikk. Den same tran
Page 143 and 144:
Djevelen 639 . Både Pan, satyren o
Page 145 and 146:
mangla eit sinn (”out of his mind
Page 147 and 148:
Croce og Strozzikapellet som er ins
Page 149 and 150:
iletteppe frå Skog i Sveirge, trul
Page 151 and 152:
”The great power of the cross is
Page 153 and 154:
Taddeo di Bartolos Helvete svært p
Page 155 and 156:
5 Moral og synd: det dyriske og det
Page 157 and 158:
likket hjå beista ser vi det menne
Page 159 and 160:
antikken, er apen tidleg oppfatta s
Page 161 and 162:
I Helvete i Padova er det ikkje nok
Page 163 and 164:
utishness, exceeding human vice and
Page 165 and 166:
epresentert både hjå Satan, djevl
Page 167 and 168:
6 Avslutning: Tankar omkring tid og
Page 169 and 170:
Litteraturliste Andreescu, Irina,
Page 171 and 172:
Friedman, John Block, ”Antichrist
Page 173 and 174:
Pettazzoni, R., ”The pagan origin
Page 175 and 176:
Illustrasjonsliste fig. 1. Dommedag
Page 177 and 178:
fig. 41. Andrea Bonaiuti da Firenze
Page 179 and 180:
Illustrasjonar fig. 2. Dommedag i S
Page 181 and 182:
fig. 8. Coppo di Marcovaldo, Dommed
Page 183 and 184:
fig. 15. Giovanni Pisano, Preikesto
Page 185 and 186:
fig. 19. Giotto di Bondone, Arenaka
Page 187 and 188:
fig. 25. Bounamico Buffalmacco, Cam
Page 189 and 190:
fig. 32. Andrea di Cione / Orcagna,
Page 191 and 192:
fig. 35. Nardo di Cione, Strozzikap
Page 193 and 194:
fig. 43. Taddeo di Bartolo, Collegi
Page 195 and 196:
fig. 51. Taddeo di Bartolo, Collegi
show all

Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?