Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

More documents

Recommendations

Info

lodelv vakta av kentaurar, og vidare at scenen med dei to para ikkje kan bli forstått rett om ein ikkje tek omsyn til elden som omgjev dei. Dette har ho rett i: det er flammar litt her og der i heile framstillinga, men dei spelar ein særskilt og integrert rolle i dette feltet. Særleg kan vi sjå at dei to mennene er omgitt av flammetungar, ein stor ein kjem opp mellom beina på ein av dei. Kreytenberg foreslår litt forsiktig at dei på grunn av flammane kan vere representasjon av Dantes falske rådgjevarar, og at viss dette er tilfelle kan desse to førestille Ulysses og Diomedes 340 . Mellom anna fordi desse mennene har skjegg, eit teikn på at dei var usiviliserte, meiner derimot Ulrike Ilg at scenen er ein representasjon av Dantes ufredsstiftarar og mordarar 341 . Paret til venstre består av ein kvinne med lang kjole, og ein mann med skjold som prøver å forsvare seg mot ein djevel. I følgje Ulrike Ilg representerar dette synd mot det 6. bodord: ”du skal ikkje drive hor”, så gruppa er ei framstilling av utukt 342 . Kreytenberg klassifiserar paret som kjeltringane Buoso Donati og Agnolo i Dantes 25. song der dei vert omskapte til ormar og drakar 343 . Dette baserar han på det han ser som eit uvanlege kjoleslep som forvandlast til halen på ein drake, og to mørke øyrer som stikk opp av håret til kvinna. Mannen stikk eit sverd ned mellom beina sine, og Kreytenberg meiner såleis at føtene hans vert omskapte til halen på ein slange 344 . Scenene ved sidan av viser ein mann som har vorte fullstendig partert: alle lemmane hans ligg avhogne på bakken. Til høgre løfter ein djevel ein mann opp frå bakken og dolkar han. Kreytenberg hevdar at dette må framstille bakvaskarane og skismatikarane som i Dantes 28. song vert såra og partert 345 . Scena ovanfor er så øydelagt at ho ikkje kan identifiserast. I Dovina Comedia er sjølvmordarane omskapte til tre og buskar 346 . Orcagna har framstilt dette i eit felt lenger til høgre, der kroppane til sjølvmordarane er framstilt som antropomorfe tornekvistar 347 . Nedanfor til venstre er eit felt som Kreytenberg meiner framstillar Dantes sannseiarar og trollmenn 348 . Dei er rangsnudde: fjeset vender attover, så dei må gå baklengs som straff for at dei ville sjå inn i framtida (øvst i venstre hjørnet i den nedre delen av biletet i fig. 32). På venstre side bøyer ein djevel seg og knyt eit taug om halsen på ein mann, samstundes som han vert angripen av ein slange. Kreytenberg viser at hovudet er sett i profil 340 Kreytenberg, 1989, s. 252, Dante: Helvetet, 1999, song 26, vers 55-57, s. 175 341 Ilg, 1998, s. 17 og 21 342 Ilg, 1998, s. 19 343 Dante, 1999, Helvetet, song 25, vers 46-78 og 100-138, s. 173 (manglar norsk oms.) 344 Kreytenberg, 1989, s. 253 345 Dante, 1999, Helvetet, song 28, s. 178 (manglar norsk oms.); Kreytenberg, 1989, s. 253 346 Dante: Helvetet, 1999, song 13, vers 1-6, s. 138 347 Offner & Steinweg, sect. IV, I, 1962, s. 53; Kreytenberg, 1989, s. 254 348 Dante, 1999, Helvetet, song 20, s. 168 (manglar norsk oms.); Kreytenberg, 1989, s. 250 78
og kroppen forfra, og likevel synast det ikkje som om halsen er vridd. Om dette er tilfelle skal kvinna til venstre sannsynlegvis framstille trollkvinna Manto, som er fundamentet for myten om byen Mantova 349 . Nedanfor framstillast ei opphoping av syndarar som både Offner & Steinweg og Kreytenberg meiner er dei havesjuke. Dette verker sannsynleg sidan ein djevel med ulveansikt bærer ei fane med inskripsjonen AVARITIA, og sidan ornamenterte pengepungar er eit sentralt motiv i denne grotta. Dei har likeeins identifisert både ein biskop, ein kardinal, ein pave og ein konge i den samanstimla gruppa av folk. Offner & Steinweg meiner at desse kjem opp frå ein kollektiv grav 350 . Dei seier også at djevelen som ber fanen er kledd i eit utstaffert kostyme. Kreytenberg korrigerar dette, og viser at han ikkje er kledd i noko, men bærer på ein stor, rikt dekorert pengepose, identisk med dei som djevelen til venstre i feltet bærer på ryggen i mindre format 351 . I registret nedanfor er det ein mannleg naken syndar med skjegg som vert dratt i beina av ein djevel, over han til venstre får heile hovudet til ei nonne plass i munnen på ein annan djevel. Lenger til høgre er det ein kentaur som ber pil og boge. Dette kan vere Nessos som straffar valdsmenn og tyrannar, hjå Dante i blodelva Flegeton 352 . Kreytenberg meiner at feltet også har fleire funksjonar: den som vert dratt etter beina skal vere ein svindlar frå Dantes 21. song, som vert straffa i den boblande beksjøen 353 . I tillegg fungerar denne hola som inngangspartiet til Helvete, og er ikkje, i følgje Kreytenberg, øvst til venstre slik Offner & Steinweg meiner. 354 Heilt til høgre sit Lucifer, som i den originale komposisjonen markerte sentrum av Helvete, jamfør skildringane i Dantes Inferno 355 . Lucifer er framstilt som eit monster i menneskeleg form, men med løvepotar på føtene, hår som strittar som flammar på hovudet, tjukk og apeliknande pels, og tre ansikt der kvar munn fortærar ein syndar. I den midtre munnen er det Judas som vert eten, identifisert ved inskripsjonen GIVDA. Dei to andre er Brutus og Cassius, jamfør Dantes skildring av Lucifer i 34. songen av Inferno 356 . Han kveler to syndarar med 349 Kreytenberg, 1989, s. 250 350 Offner & Steinweg, sect. IV, I, 1962, s. 53 351 Kreytenberg, 1989, s. 250 352 Dante: Helvetet, 1999, song 12, s. 138 (manglar norsk oms.); Kreytenberg, 1989, s. 249 353 Dante: Helvetet, 1999, song 21, vers 29-36, s. 169 354 Kreytenberg, 1989, s. 249 355 Dante: Helvetet, 1999, song 34, s. 188-192 356 Dante: Helvetet, 1999, song 34, vers 60-69, s. 190 79
Page 1 and 2:
Kjent og ukjent i djevelsk ikonogra
Page 3 and 4:
*
Page 5 and 6:
3.9 Helvete i San Gimignano, Taddeo
Page 7 and 8:
som eg også ser som utslag av det
Page 9 and 10:
Avgrensinga av stad har fleire års
Page 11 and 12:
og Frankrike frå 1100-talet til 14
Page 13 and 14:
synder 15 . Men med omsyn til synde
Page 16 and 17:
Del I Presentasjon av verk og kjeld
Page 18 and 19:
Ved sidan av er det framstilt hovud
Page 20 and 21:
vidareutvikla i trecentokunsten. F
Page 22 and 23:
Det vart antyda ein visuell allegor
Page 24 and 25:
skulle feste førestillingar om Gud
Page 26 and 27:
opphøgde nakenheten ein kan finne
Page 28 and 29: Bøddelen og galgen: visuelle aspek
Page 30 and 31: hovudsakleg ein freistar, og opptre
Page 32 and 33: Fælsleg er det vi då har i vente:
Page 34 and 35: ein ikkje har full kontroll over kv
Page 36 and 37: Teologien og skolastikken Dei 7 hov
Page 38 and 39: for didaktiske preikar, som gjorde
Page 40 and 41: eller i St. Patricks Purgatorium, m
Page 42 and 43: presis måte, som gjerne kan vere g
Page 44 and 45: symboliserar hovmodet, og ein ulv,
Page 46: helvetespinslene enn av sæla i Par
Page 49 and 50: Marcovaldo og krinsen hans, og base
Page 51 and 52: På venstre side øvst i dommedagss
Page 53 and 54: sidan av dei som står opp frå gra
Page 55 and 56: illuminasjonane der heile Helvete e
Page 57 and 58: heile armen til ein syndar i munnen
Page 59 and 60: venstre i dette feltet er det engla
Page 61 and 62: Arena” i Padova, og innviinga skj
Page 63 and 64: i høveleg kontrast til dei ordna f
Page 65 and 66: liknande måtar som i Baptisteriet,
Page 67 and 68: Nede til høgre ser vi til slutt sj
Page 69 and 70: Orvieto seg narrativt frå venstre
Page 71 and 72: på kleda til figurane, medan Polze
Page 73 and 74: som førte ein antipaveleg propagan
Page 75 and 76: Lucifer er grøn, sit i flammene og
Page 77: Ilg poengterar at Dantes tekst aldr
Page 81 and 82: iletmediet på ein fundamentalt ann
Page 83 and 84: har ein hårlaus kropp, klør i sta
Page 85 and 86: Klo-føter har dei, fjørvom, breie
Page 87 and 88: iletverket. Giles meiner at dette v
Page 89 and 90: Uavhengig av om Andrea Bonaiuti ell
Page 91 and 92: problematisere dateringsspørsmåle
Page 93 and 94: NABUCCODINA, FARAO og EROD, og kans
Page 95 and 96: utlånar. Begge desse mennene vert
Page 97 and 98: Inngangen til Helvete Heilt nedst t
Page 99 and 100: Satan og djevlane gjennomgår ei en
Page 101 and 102: 101
Page 103 and 104: inndeling av hovudsyndene i 7 454 .
Page 105 and 106: overgangen mellom dei er naturleg o
Page 107 and 108: omverda, og i den samanhengen er do
Page 109 and 110: kan ha vore inspirert av dette moti
Page 111 and 112: (3:1). “For though in the sight o
Page 113 and 114: sine synder. Ein kvantitativ varias
Page 115 and 116: trollkvinna Erichto identifisert ve
Page 117 and 118: individet. Dei er populære represe
Page 119 and 120: mytologiske vesen, og var hemnvette
Page 121 and 122: Slangen i dikta Inne i kjempemonstr
Page 123 and 124: Satanfigurene i Baptisteriet, Orvie
Page 125 and 126: satanfiguren; i ein del tidlegare h
Page 127 and 128: 3. Dei udøydelege ormane 4. Stanke
Page 129 and 130:
klare eksemplet blant desse verka p
Page 131 and 132:
Det groteske og seksualiteten I Bap
Page 133 and 134:
apokalypse skildrast det same motiv
Page 135 and 136:
Inferno, der Dante kjem i tale med
Page 137 and 138:
hans!” 611 . Her er djevelen nemn
Page 139 and 140:
grådige og det store, er likskapar
Page 141 and 142:
heile vestens gotikk. Den same tran
Page 143 and 144:
Djevelen 639 . Både Pan, satyren o
Page 145 and 146:
mangla eit sinn (”out of his mind
Page 147 and 148:
Croce og Strozzikapellet som er ins
Page 149 and 150:
iletteppe frå Skog i Sveirge, trul
Page 151 and 152:
”The great power of the cross is
Page 153 and 154:
Taddeo di Bartolos Helvete svært p
Page 155 and 156:
5 Moral og synd: det dyriske og det
Page 157 and 158:
likket hjå beista ser vi det menne
Page 159 and 160:
antikken, er apen tidleg oppfatta s
Page 161 and 162:
I Helvete i Padova er det ikkje nok
Page 163 and 164:
utishness, exceeding human vice and
Page 165 and 166:
epresentert både hjå Satan, djevl
Page 167 and 168:
6 Avslutning: Tankar omkring tid og
Page 169 and 170:
Litteraturliste Andreescu, Irina,
Page 171 and 172:
Friedman, John Block, ”Antichrist
Page 173 and 174:
Pettazzoni, R., ”The pagan origin
Page 175 and 176:
Illustrasjonsliste fig. 1. Dommedag
Page 177 and 178:
fig. 41. Andrea Bonaiuti da Firenze
Page 179 and 180:
Illustrasjonar fig. 2. Dommedag i S
Page 181 and 182:
fig. 8. Coppo di Marcovaldo, Dommed
Page 183 and 184:
fig. 15. Giovanni Pisano, Preikesto
Page 185 and 186:
fig. 19. Giotto di Bondone, Arenaka
Page 187 and 188:
fig. 25. Bounamico Buffalmacco, Cam
Page 189 and 190:
fig. 32. Andrea di Cione / Orcagna,
Page 191 and 192:
fig. 35. Nardo di Cione, Strozzikap
Page 193 and 194:
fig. 43. Taddeo di Bartolo, Collegi
Page 195 and 196:
fig. 51. Taddeo di Bartolo, Collegi
show all

Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?