Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

Uavhengig av om Andrea Bonaiuti eller ein annan kunstnars var ansvarleg for denne scenen,
opptrer desse djevlane som ei oppsummering av dei fleste djevelske elementa som har vore
under utvikling i dei førre verka vi har gjennomgått. Blant dei fordømte i Strozzikapellet er
det ein oransje djevel som har mange av dei same trekka som desse (fig. 38). Men denne og
dei andre djevlane i dette verket er svært slitt, medan desse er klare og tydelege i all si
fargeprakt, og med kombinasjonane av dyriske og menneskelege trekk og attributt (fig. 41 og
fig. 42).
Lorenzo Lorenzi meiner at dette verket vidareførar det Coppo di Marcovaldi byrja på minst
80 år tidlegare, i mosaikken i Baptisteriet i Firenze: å framstille djevlar med
flaggermusvenger og ulike fargar 427 . Flaggermusvengen er eit gotisk djevelattributt som er eit
symbol på skugge og mørke. I romansk kunst vart djevelen i følgje Lorenzi representert som
eit krypande beist med monster- attributt. Det var den bibelske slangen som ikkje kunne fly,
eller den store draken i Apocalypsen, eller engelen med øydelagde venger assosiert med
Lucifer 428 . I følgje Baltrusaîtis dukka flaggermusvengen opp som diabolsk attributt omkring
1220 429 . Lorenzi meiner at alle florentinske framstillingar av djevlar med slike venger
stammar frå den mørkeblå djevelen i mosaikken i Baptisteriet (fig. 8), likeeins at blåfarga til
denne djevelen og den polykrome Lucifer (fig. 6), er utgangspunktet for seinare fargerike
djevlar 430 .
Scenen viser Kristus som nærmar seg ei hole fylt med patriarkar og profetar frå Det Gamle
Testamentet. Her er Eva, Johannes Døyparen, Abel og David som helsar Kristus som kjem frå
venstre og trampar ned døra til Limbo. Han er kledd i toga med eit sjal over skuldra, og bærer
ei fane med krossen på. Under døra ligg ein blå djevel og tviheld på ein nøkkel. Han har
dyreattributt som geitehorn, apenase, klør i staden for føter og ein skjelettaktig kropp. Til
høgre i ei hole som representerar forgarden til Helvete, står fire djevlar med fire ulike og
sterke fargar; mørk blå, ljos blå, lakserosa og gul. Dei har dyreliknande kroppar, geiteskjegg,
flaggermusvenger og føter som eselhover. Heilt til høgre i biletet er ein delvis skjult oransje
djevel, som eter på ein skalle. Han har ein stor munn med peikande nebb, og kropp lik
kroppen til eit krypdyr 431 .
427 Lorenzi, 1997, s. 47 og 72
428 Op 12:7-9
429 J. Baltrusaîtis, Le moyen age fantastique, Paris, 1955, s. 152
430 Lorenzi, 1997, s. 72; Meir om flaggermusvenger i kapittel 4.4
431 Eg manglar illustrasjon av denne djevelen. Ein ser han så vidt, heilt ytst til høgre i fig. 42
89