Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

hans!” 611 . Her er djevelen nemnt i tydinga Satan, Lucifer, den falne engelen. ...og englane
hans refererar til det eg elles i oppgåva omtalar som demonar, smådjevlar, Satans medfalne,
eller dei vonde englane. Den same tydinga av ordet djevel finn vi i Johannes'openbaring: "Og
djevelen, som hadde forført dei, vart kasta i sjøen med eld og svovel,.." 612 . Her minner
Johannes oss på slangen i Paradis; djevelen som freistaren og forføraren. Som sagt var likevel
ikkje denne læra fastslått som katolsk kyrkjelære før i 1215, og djevelen og dei vonde
kreftene som er nemnte i Bibelen gav såleis frå tidlege tider rom for frie tolkingar, og symbola
på vondskap er slik vorte varierte og fantasifulle, heller enn eintydige og klare.
Den falne engelen er ikkje skildra meir inngåande i Bibelen enn at han omtalast som ulike
dyr/ beist, og med ulike namn. Ein spekulerer korkje i utsjånad, attributt eller djevelens
opphav i Bibelen, men refererar til han som eit vesen med dyriske eigenskapar: Og han grep
dragen, den gamle slange, som er djevelen og Satan, og bandt ham for tusen år 613 . Slik er
Satans dyriske framtoning om ikkje avgjort, så iallfall rettferdiggjort i Det nye testamentet.
Satan eller Lucifer er korkje skildra i Openbaringa til Peter eller i Paulus’ Apokalypse. I
slutten av Paulus’ Apokalypse skildrast straffa for dei vantru: dei som seier at Gud ikkje reiste
seg frå grava, og at han heller ikkje reiser seg igjen: And I looked from the north unto the west
and saw there the worm that sleepeth not. På grunn av eintalsnemninga i bestemt form, er det
mogleg at dette er ein referanse til Satan. Men i neste setning er omtala plutseleg i fleirtal; and
the worms were of the measure of one cubit, and on them were two heads. 614 Om det er Satan
eller andre monster er dette likevel eit tidleg eksempel på eit udyr i Helvete med fleire hovud.
Djevelen med tre hovud skal vi sjå nærare på i slutten av dette kapitlet.
I visjonen til Tundal finn vi utførlege skildringar av Satan, som på mange vis ikkje liknar så
svært på dei satanfigurane vi her har eksempel på. Han er omtalt som fyrsten av mørkret, og
som Satan 615 . Vi finn han i det djupaste Helvete, som er befolka av djevlar og dei syndarane
som allereie har fått sin dom av Gud og må bli der i all æve. Det djupaste Helvete som desse
fortapte englane og sjelene må vere i, er ein djup avgrunn som det aldri kjem ljos inn i: Den
ble ikke full om en la hele verden oppi den 616 . Satan ligg utstrekt på ei glødande rist, under er
611 Matt. 25:41
612 Ope. 20,10
613 Op, 12:9***NYNORSK
614 James, 1924, “Apocalypse of Paul”, v. 42, s. 547
615 J. W. Dietrichson (oms.)., Tundals visjon, Oslo, 1984, s. 40-44
616 Dietrichson, 1984, s. 40
137