Kjent og ukjent i djevelsk ikonografi - Logg inn på Min Side

Wettstein påpeikar at dei bysantinske trekka er bevart i mykje større grad i framstillinga av
dei utvalde enn av dei fordømte. Medan dei utvalde framstår med ein kontemplativ skjønnhet,
er dei fordømte prega av dramatisk desperasjon i mimikk, gestar og uttrykk 47 . Elles ber heile
framstillinga i følgje Wettstein preg av at det greske førebilete skin gjennom: i majesteten hjå
personar avgrensa til eit lite antal typar repetert fleire gonger, gjennom den perfekte
symmetrien i ansiktstrekka, gjennom foldefallet, og i den generelle komposisjonen 48 .
I Paradis er motivet med kyrkjefedrane ekskludert, og erstatta av ei tett gruppe figurar med
palmekvistar. Helvete er dominert av Satan som sit fastlenkja i profil i høgre hjørnet av
registret. Han held Judas i handa, som er identifisert ved ein inskripsjon. Til venstre i
flammane vert dei fordømte ført mot Satan, blant desse er eit vellystig par bundne saman av
slangar. Nedanfor stikk hovud opp frå djupet av Helvete. Denne framstillinga er utan fast
struktur, men er ein avgrensa stad som inkluderar Satan, og liknar såleis den øvste delen av
Helvete i Torcellomosaikken. Representasjonen av delinga mellom dei utvalte og dei
fordømte bevarar strukturen frå Torcello, med doble register av opponerande utvalte og
fordømte som tilhøyrer respektivt den positive og negative staden.
I følgje Baschet er det tre element som er konstante i dommedagsframstillingane i italiensk
kunst, som finst både i Torcello, San’Angelo in Formis og i dei verka som seinare vert
behandla nærmare i denne oppgåva:
- Representasjon av radene med dei fordømte og dei utvalde, med grunnlag i
opposisjonen mellom velkomst og avvisning.
- Representasjonen av Helvete som ein spesifikk stad som eit separert og lukka
rektangel eller felt.
- Representasjonen av ein sittande satanfigur.
Desse elementa går saman om å stadfeste det dømmande, og å vidareutvikle biletet av
Helvete 49 .
Alle desse elementa er tilstede ved dei helvetesframstillingane på 1300-talet som er delar av
større dommedagsframstillingar. Alle framstiller sittande satanfigurar, kanskje med unnatak
av relieffene i Orvieto. Helvete representert som spesifikk stad er eit element som vert
47 Janine Wettstein, Sant’Angelo in Formis et la Peinture Médiévale en Campanie, Genève, 1960, s. 62
48 Janine Wettstein, Sant’Angelo in Formis et la Peinture Médiévale en Campanie, Genève, 1960, s. 63
49 Baschet, 1993, s. 201
19