het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

104
BLOEITIJDPERK NRDERLANDSE VOLKSLIED
bijna altijd is er toch sprake van twee bomen, 66n met
nagelkijns, de ander met nootmuscaten.
Tot ditzelfde genre verhalende liefdesliederen behoren:
„Het reghende seer en ick worde nat", „Die vogelkens
in der muten", „Ick ghinc noch ghister avont", enz.
Een thema, dat overweegt, is dat van de minneklacht.
Een enkele maal is het de vrouw, die haar nood klaagt,
zoals in „Eylaas, is arm allendich wijf, moet mijnen noot
wel drucklich klagen", doch meestal is het de heer der
schepping, die door zijn geliefde verstoten is en nu zijn
troost zoekt in de herberg en in een zwervend leven.
Soms is hij zelfs zo radeloos, dat slechts de dood hem
een oplossing kan brengen. (Vergelijk het reeds aangehaalde
„Blanckeberge, wel duyster kooye").
In het genoemde handschrift van Gruythuyse komt de
minneklacht reeds voor ( „Mijn hertze en can verbliden
niet" en „O vrouwe mijn ewelic bestier" ).
Een ongelukkige liefde is voor menig zanger een bron
van inspiratie geweest. En wanneer zijn smart werkelijk
oprecht is, en hij niet in conventionele herhalingen vervalt,
worden wij vaak getrof fen door tedere weemoed
en echt menselijke warmte. In deze liederen treedt de
persoonlijke belevenis iets sterker naar voren. Tot de
meest bekende behoren: „Ghequetst ben ick van binnen",
„Rijk God, wie sal ick klaghen", „Die eerste vreucht, die
ick gewan", „Help God, hoe wee doet scheiden" en
„Verlanghen, ghi doet mijnder herte pijn".
Verder zijn er nog de afscheidsliederen als: „Adieu mijn
troost", „Adieu Antwerpen ghenoechlijck pleyn" en „Ick
seg Adieu". Van het laatste lied met de zeer bekende
melodie bestaan ook enige varianten en bovendien verschillende
meerstemmige toonzettingen, welke men in
ons hoofdstuk „Het polyfoon bewerkte volkslied" besproken
vindt.