het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

132
BLOEITIJDPERK NEDERLANDSE VOLKSLIED
Er bestaan ook nog nieuwere berijmingen, waarbij telkens
twee strofen tot acht verzen zijn samengevoegd. In deze
vorm moet het lied van de sultans dochter zelfs nog in
het begin van onze eeuw gezongen zijn op een melodie,
welke Dr G. Boekenoogen mededeelt in zijn heruitgave
van 't oude volksboek (Nederlandsche Volksboeken IX,
Leiden 1904).
De geschiedenis van het geestelijk lied reikt eveneens
tot de grijze oudheid. In de tweede helft van 800 begon
men een tekst in de moedertaal to plaatsen onder de
tekstloze gedeelten van een melodie ( z.g. melismen).
Men had vroeger reeds hetzelfde gedaan, doch met
latijnse teksten. Deze z.g. tropen dienden volgens sommigen
tot steun van het geheugen bij het onthouden
van de melodie. Vooral het Kyrie eleison is zo tot uitgangspunt
van menig kerklied geworden.
Verder had men de „Glossenliederen", waarbij de Latijnse
tekst elke keer tot een beter begrip door de vertaling
gevolgd werd, en dan de z.g. „gemengde- liederen,
die bestonden uit een vermenging van Latijn en Nederlands.
Een zeer sprekend voorbeeld hiervan is een bekend
kerstliedje:
In dulci jubilo Singhet ende weset vro
Al onse herten wonne Leit in presepio
Dat lichtet als die sonne In matris gremio.
Ergo merito, Ergo merito.
Des sullen alle herten Sweven in gaudio.
Ook de invloed van het wereldlijk lied op het geestelijk
lied is zeer groot geweest. Soms werden melodieEn aan
het wereldlijk lied ontleend en soms werden wereldlijke
teksten tot geestelijke omgevormd en omgekeerd. De
reeds genoemde voorbeelden hiervan zijn: „Er viel eens