het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

HET WERELDLIJK. LIED 89
Volgens van Duyse dateert het lied minstens uit het
begin der 14de eeuw. Het is echter mogelijk, dat er een
nog oudere lezing bestaat, welke ons onbekend is. Op
de melodie afgaande zou men geneigd zijn een nog
oudere datum aan te nemen.
Zeer oud is ook het lied van den ouden Hillebrant. Het
komt in de 8ste eeuw reeds in het Hoog-Duits voor doch
de Nederlandse bewerking stamt vermoedelijk uit de
15de eeuw. Ridder Hillebrant keert na dertigjarige omzwervingen
weer naar Barnen (Verona) terug en ontmoet
onderweg zijn zoon, dien hij als kind heeft achtergelaten.
Hij herkent hem echter niet en geen van beiden
willen zij voor elkaar wijken, waarop een hevig tweegevecht
ontstaat, waarin de jonge held tenslotte gedwongen
wordt zijn naam te noemen en zijn vader hem
eindelijk herkent.
Over de ballade van Heer Danielken zweeft nog een
onopgelost mysterie. Het lied is ongetwijfeld van Duitsen
oorsprong en behandelt de Tannhduser sage. Volgens
van Helten is de naam Daniel uit Danhus ontstaan (oud-
Duits voor Tannhauser), terwijl Dr Kaif f aanneemt, dat
een apart lied van Daniel met dat van Tannhãuser is
samengesmolten.
De oudste versie dateert uit het begin der 15de eeuw
en bevat de volledige, doch beknopte geschiedenis in acht
strofen. Het Antwerpse Liedboek geeft een heel wat
uitvoeriger tekst van niet minder dan een en twintig
strofen. Hierin vinden wij de gehele Tannhauser sage
terug: de verleidingen van „Vrou Venus", Daniel's berouw
en boetetocht naar de Paus, die hem belooft, dat
zijn zonden hem vergeven zijn, wanneer de rozenstok,
die hij hem op zijn reis meegeeft, gaat bloeien. In deze
latere tekst komen ook reeds anti-clericals tendenzen
voor: „Vermaledijt moeten die pausen zijn, die ons ter