het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

TAAL, METRUM, VERSBOUW, MELODIE, RHYTHME, VORM 65
Het notentype van het „Devoot ende profitelijck boecxken
vertoont merkwaardig veel overeenkomst met het
ken, vertoont merkwaardig veel overeenkomst met het
Gregoriaans notenschrift, doch dit wil daarom nog niet
zeggen, dat dan ook aan elke noot dezelfde waarde
moet worden toegekend. In de „Souterliedekens- (1540)
vinden wij reeds rhythmische varianten op het „Devoot
ende profitelijck boecxken".
Bij de reconstructie van het rhythme zal men zich in
hoofdzaak moeten richten naar de taalmetriek en de
versbouw. Hoewel men hij de notatie van het oude yolkslied
geen maatstreep kende, zal deze Loch onmisbaar zijn
om de juiste rhythmische structuur duidelijk aan te
geven. Wij kunnen talrijke voorbeelden aanhalen van
onderling verschillende, doch evenzeer bruikbare en
natuurlijke lezingen. Daarbij doet zich het geval voor,
dat men de ene lezing in een bepaald onderdeel ten opzichte
van de andere zal prefereren. Als voorbeeld laat
ik hier volgen drie verschillende lezingen van „Die
winter is een onweert Bast", a) van van Duyse, b) van
Mevr. Brom-Struick, c) van Mevr. Mincoff-Marriage
(vb. 15, blz. 67). Het laatste voorbeeld verschilt niet in
notenwaarde, slechts in maatindeling (men lette op de
foutieve accentuatie bij: Dat merk ik, ge-trouwe en haar
rouwen).
Men zou zich bij de lezing van van Duyse kunnen afvragen,
waarom de zesde maat ook niet in 3/2 genoteerd
is. De triolenverdeling bevat een te gekunsteld element
en de zuivere weergave ervan zal voor de gewone
volkszang te veel moeilijkheden opleveren. (Dit bezwaar
kan men over de gehele linie tegen van Duyse's
interpretatiemethoden inbrengen). Evengoed doet de
fiorituur (figuur in kleine notenwaarden als melodische
versiering bedoeld ) in de zevende maat to gekunsteld