het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

30
BLOEITIJDPERK NEDERLANDSE VOLKSLIED
De grafische voorstelling, die J. van Well S.J. aangeeft
in zijn zeer lezenswaardige brochure „De ontwikkeling
van het rhythmische gevoel in de schooljaren", n.l. ---voor
een betoonde en --- voor een onbetoonde lettergreep
heeft tot voordeel, dat het rhythme op deze manier
door een soort golflijn wordt weergegeven:
In deze brochure wijst van Well ook op de overeenkomst,
die er in dit opzicht bestaat tussen alle yolksliederen
en kinderrijmpjes van Nederlandse, Duitse,
Engelse of Scandinavische herkomst. Zij zijn allen gebouwd
op an gemeenschappelijk principe: de Germaanse
oervorm. En deze oervorm is volgens hem Been
andere dan de symmetrische bouw van een muzikale
voizin of periode.
Wij hebben er reeds op gewezen, dat ons volkslied in
iedere repel meestal drie of vier betoonde lettergrepen
telt. Het aantal onbetoonde is steeds verschillend en
kan varieren van 0 tot 8. Nu toont van Well, de symmetrie,
de gelijkheid in de bouw van het vers als volgt
aan: op een periode van drie betoonde lettergrepen
volgt een rust, dus 3 + rust = 4. Maar waarom bij een
periode van vier betoonde gêèn rust en bij drie wel?
Bovendien krijgt het vers juist door die rust, die ongeveer
de waarde van een voet vertegenwoordigt een afgemeten,
schoolse dreun. Alle verzen in de standaardmaat
van het eventallig stelsel to willen persen lijkt ons
ongezond en onnatuurlijk 1 . Overigens zijn de beschouwingen
van van Well wel de overdenking waard.
juist in de verscheidenheid van versvoeten ligt de bekoring
van het Dietse vers. Deze afwisseling komt zelfs
voor in de versregels, die in de opeenvolgende strofe
op dezelfde plaats staan, dus op dezelfde melodie ge-