het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

48
BLOEITUDPERK NEDERLANDSE VOLKSLIED
accent en melodisch accent tezamen. Dit in tegenstelling
tot het Franse lied, waar het accent geheel vrij is en
towel op betoonde als onbetoonde melodietonen kan
vallen.
Bij ons lied ontstaat de melodische lijn dikwijls uit de
natuurlijke declamatie. Bij een stijging van de gesproken
zin stijgt ook de intensiteit van de melodie en omgekeerd.
Bij de vergelijking van melodie en tekst valt ons tevens
op, dat over het algemeen elke lettergreep slechts een
melodietoon heeft. In deze „syllabische" melodievorm
verschilt ons volkslied opvallend van het Duitse, dat veel
rijker is aan melismatische toonfiguren. Wanneer wij
twee dezelfde liederen WTI in de Nederlandse en 66n
in de Duitse versie) met elkaar vergelijken, dan zal dit
verschil nog des te sterker opvallen. Iedere R.K. kerkganger
kent het Marialied „Wonderschoon prachtige".
Over de aesthetische kwaliteiten van dit lied zullen wij
niet uitweiden, het gaat hier slechts om de vergelijking.
Het lied is van Duitse oorsprong, ik vond hiervan de
volgende lezing in een verzameling Duitse volksliederen,
en laat deze volgen door de Nederlandse versie, die
aanmerkelijk vereenvoudigd is (vb. 4, blz. 49).
Hoe wij ook de technische zijde van het probleem trachten
te verklaren; de ziel, de kern van de melodie is niet
in woorden te vangen. Wanneer men de bekende middeleeuwse
melodieen hoort weerklinken in de intieme
sfeer van de huiskamer, of wanneer zij worden gezongen
door de frisse stemmen van de jeugd, dan wordt men
bevangen door hun volmaakte en sublieme schoonheid
en geroerd door hun ongekunstelde eenvoud.
Op twee punten moeten wij speciaal de aandacht vestigen,
nl. op de toonsoorten en op de verwantschap, die
er tussen de melodieen onderling bestaat.