het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

HET GEESTELIJK LIED 141
matis personae" traden hier alleen nog maar herders
op, die het kind zochten in de kribbe, welke zich, zoals
nu nog, opzij van het altaar beyond. Later verschenen
ook engelen ten tonele, die het „Gloria in excelsis" inzetten,
Maria en Josef speelden hun rol en steeds meer
taferelen en personen werden in het spel betrokken. Dit
laatste is 66n der oorzaken, dat de hoge geestelijkheid
zich tegen dit gebruik verzette, en alle kerkelijke spelen
tenslotte voorgoed uit de kerk gebannen werden.
Een oud gebruik is ook het wiegen in de kerk. Wij
vinden het beschreven in de Voorrede van „Roomsche
mysterien" van Walich Syvaerts (1604):
„Sy weten hoemen op Kersdach een wiegsken met een
beeldeken daer inne, nae een cleyn kindeken ligghende
in de luyers gefatsoneert, opt hooch Autaer plachten
te setten: ende dat d'Ouders hare kinderen met een
wiegsken ende schellen in de kercke leyden: ende als
de Priester onder de Misse het kindeken opt autaer
staende begoste te wieghen ende te singen Eia, Eia, Eia
etc. soo vinghen de kinderen voort mede aen elck zijne
kindeken te wieghen ende Eia te singhen, maeckende
daer benevens een groot gheluyt ende gheclanc met haere
schellen, dat de gheheele kercke daer van vervult was:
waer onder de Orghel op een sonderlinghe wyse was
spelende, die het spel hielp vercieren".
Het „eia, eia" komt nog in menig kerstlied voor. Opmerkelijk
is ook de gewoonte om tijdens het zingen van.
„Puer nobis nascitur" en „Dies est laetitiae" een wiegende
beweging uit te voeren, zoals dit nog niet zo heel
lang geleden in enkele Rijnlandse streken gebeurde.
Sommige kerstliederen zijn regelrechte vertalingen uit
het Latijn. Uit „Dies est laetitiae" ontstond „Het is een
dach der vrolijcheyt". De melodie hiervan komt o.a. voor
in handschriften uit 's Gravenhage (15de eeuw), uit