het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

HET GEESTELIJK LIED 155
Voor sommige Marialiederen werden bekende wereldlijke
melodieen gebruikt, een verschijnsel, dat helemaal
niet ongewoon is, maar hier toch gereleveerd moet worden.
Men mag echter niet alles tot de contrafacten rekenen,
omdat de nagedichte tekst in de meeste gevallen
niets met de oorspronkelijke heeft uit te staan. De gedichten
zijn pasklaar gemaakt voor een bepaalde melodie,
die bijzonder in de smaak viel bijv.: „God groet U
zuivre bloeme, Maria Maged fijn" op de wijze van „Die
winter is verganghen" (Thysius Luitboek ± 1600),
„Maria coninghinne" op „Ic sie des morghensterre" en
„Der suverlicster reynre maecht" op een minder bekende
melodie in de dorische modus „'t Liefste wig heeft my
versaect".
Het lied „Ic heb ghejaecht mijn leven lanc" mag hier
niet onvermeld blijven. Jan Brugman uit hierin zijn liefde
voor de hemelse Jonkvrouwe, die hij hiernamaals hoopt
te aanschouwen, doch tegelijkertijd beklaagt hij zijn
zondig leven: „Ick bin verdoolt op deser jacht, die werelt
heeft my ghelogen". Dit lied is in zijn oprechte eenvoud
een prachtig voorbeeld van Maria-devotie.
Later heeft men vele Marialiederen „verchristelijkt". Dit
streven werd vooral door de reformatie aangemoedigd.
Muzikaal, noch poetisch gaf dit veel moeilijkheden: in
de plaats van Maria werd nu Christus gesteld. Hans
Sachs, de bekende meesterzanger heeft aldus „Maria
zart van edler art" omgewerkt tot „O Jezus zart von
neuer art". Evenzo deed hij met: „Dick Frau vom hymmel
ruff ich an".
De geestelijke liederen door Hoffmann von Fallersleben
als „Leder der minnenden Seele" aangeduid, zijn voor
het grootste deel door kloosterlingen gedicht en getoonzet.
De ingewikkelde strofenbouw en de grote rijmvaar-