het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

156
BLOEITIJDPERK NEDERLANDSE VOLKSLIED
digheid steken wel eens of tegen de eenvoud van de
echte volkspoezie. De melodie is ook vaak kunstiger,
doch mist daardoor de ongerepte natuurlijkheid van het
volkslied.
Hetgeen vooral opvalt is, dat de melodie veel meer
melismen vertoont, dan gewoonlijk het geval is. Hoe
deze melismatiek soms tot een overdaad kan voeren, die
in ons volkslied misplaatst is, leren ons de volgende
voorbeelden (vb. 25, blz. 157).
Andere melodieen uit de 14de en 15de eeuw zijn nog
streng syllabisch, zoals „Mijn hert dat is in lijden" en
„Wildi hooren van Jezus' woorden", beide op wereldlijke
melodieen gezongen. Of wel zij vertonen slechts
melismen op de slotlettergrepen van de halve strofe.
Hierbij enkele voorbeelden, waarbij de gecursiveerde
lettergreep de plaats aanduidt, waarop de melismatische
toonfiguur gezongen wordt:
a) Midden in den hemel, dair schijnt een licht 't is Clair.
b) Men Vint er also menich siel, omtrent heer Jhesum
staen.
c) Maria saert, van edler aert, Een rose boven alle
doren. Du hebste met macht wederomgebracht.
Dat langen tijd was verloren.
d) Loven so wilt den Heere. Hierusalem talder tijd
Wilt loven en gheven hem eere. 0 Syon ghebenedijt.
De voornaamste bronnen voor dit soort geestelijke liederen
zijn de beide door Hoffmann von Fallersleben en
Baumker uitgegeven 15de eeuwse manuscripten: „Een
devoot ende profitelijck boecxken" (Antwerpen 1539)
en Theodotus' „Paradijs der Geestelijcke Lofzangen-
(1621 ):
Dikwijls is niet met volstrekte zekerheid uit to maken,
of de wereldlijke of de geestelijke versie het oorspron-