het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

AANHANGSEL 163
Muelen en „Al hadden w4 vijfenveertich bedden" van
Joan de Latre.
De vraag of een componist op een eigen thema bouwde,
dan wel op een bestaande melodie is in vele gevallen niet
met volstrekte zekerheid te beantwoorden. In vele gevallen,
waarbij men de melodie elders niet aantreft, kan
men toch uit de bewerking van de eenvoudige melodische
lijn met enige zekerheid besluiten, dat een bestaande
volksmelodie tot grondslag heeft gediend.
Volgens Lenaerts is dit met absolute zekerheid het geval
met ,,Mins liefkens brun oghen", „Een venus dierken"
en ,,Mijn hert heeft altyt verlanghen". Wij zouden hieraan
willen toevoegen „Hoort wel ons bedrijf", „En
meysken was vroeg opgestaen", „'t Meisken was jonc",
„Ghij sijt die werste boven all", „Ghelyc de Mey" en
„Int groene".
Eerst na 1500 beginnen de componisten zich langzamerhand
van de bestaande melodieên vrij te maken. De
uitnodiging van Tielman Susato om nieuwe teksten te
dichten, bracht trouwens mede, dat men hierbij ook
nieuwe muziek moest componeren. Sommige verhalende
en drinkliederen als „Een ghilde ient" en „Lecker beet-g
en" zijn ook als zodanig te beschouwen, evenals het
zesstemmige „Ic sou studeren in een hoeck" van Ludovicus
Episcopus, waarin allerlei straatroepen zijn weergegeven.
Deze vallen dus zeker buiten het genre. Er
bestaan reeds aanwijzingen om een oorspronkelijke
volksmelodie te veronderstellen wanneer:
a) de compositie dateert van \TO& 1500;
b) de tekst door verschillende componisten is bewerkt;
c) de tekst voorkomt in het Antwerps Liedboek, zodat
dit wijst op een zekere populariteit;
d) wanneer de melodie overeenkomst met de cantus
firmus uit een gelijknamige Mis;