het bloeitijdperk van het nederlandse volkslied

112
BLOEITIJDPERK NEDERLANDSE VOLKSLIED
nu burgerrecht verkregen, volgens sommige echter ten
onrechte.
Bij deze zetting komt de declamatie wel eens in het
gedrang (lange noten op van Oranjen, van Hispanje
enz.). Men heeft daarom ook getracht de andere lezing
weer bij het yolk ingang to doen vinden; men heeft
bovendien over dit onderwerp gepolemiseerd, doch tot
nu toe met weinig succes. Doch op welke melodie ook
gezongen, de tekst van het Wilhelmus is en blijft ver
groeid met ons yolk als een symbool van zijn eenheid
en verbondenheid met Oranje.
Op een ander Geuzenliedje wilde ik nog even de aandacht
vestigen: „Slaet op den trommele van dirredom
deine". Het behandelt gebeurtenissen uit 1556 en is wel
zeer antipapistisch. Er bestaan twee verschillende melon
dieen, doch beide bezitten voor het eerste vers het hamerend
en fascinerend rhythme, waarmee het tromgeroffel
zo tref fend is gekarakteriseerd el I dr; j J I
Een voorname bron van historische liederen is de
„Nederlantsche Gedenck-Clanck" van Adriaen Valerius.
Hoewel dit werk in 1626 het licht zag en dus chronologisch
buiten het bestek van dit boek valt, willen wij
het hier toch behandelen, omdat de melodieen, die het
bevat, voor het merendeel reeds van iets oudere datum
zijn. De oorspronkelijke uitgaaf werd in 1942 onder auspiciEn
van de stichting „Onze Oude Lettered' opnieuw
herdrukt met de oorspronkelijke tekst, afbeeldingen en
muzieknotatie. Deze uitgave bevat bovendien nog waardevolle
biografische, taalkundige, historische en musicologische
aantekeningen, waarnaar wij hier voor een beter
begrip verwijzen. Valerius was notaris van Vere en
bovendien lid van de rederijkerskamer van dit stadje.
Toen hij zich uit pure liefhebberij tot het schrijven van
de „Gedenck-clanck- zette, behoorde de geuzenstrijd